Thắng Pháp Abhidhamma
Giảng sư: TT Tuệ Siêu & TT Giác Đẳng
Giáo trình Thắng Pháp Abhidhamma NGÀY 2/7/2020
Bài 5
Bố cục của giáo trình Thắng Pháp
Giáo trình
Thắng Pháp Abhidhamma từ thời ban sơ vốn có nhiều hình thức sai biệt mãi cho đến
thế kỷ thứ VII khi quyển sách Abhidhammasangaha được ngài A xà lê Anuruddha
soạn thảo thì mới có một trình tự tương đối phổ thông trong giới học Phật. Giáo trình nầy kết hợp bố cục của tác phẩm kể
trên cùng với giáo trình Siêu Lý Sơ Đẳng, Trung Đẳng và Cao Đẳng của Ngài Tịnh
Sự đồng thời cũng có một số hoán chuyển lâý từ những lớp học trong thời gian
qua.
I.
Tổng
quan
II.
Tâm
thức
III.
Thuộc
tánh của tâm
IV.
Diễn
trình tâm thức
V.
Tương
quan tâm thức
VI.
Vật
chất
VII. Chúng sanh, cảnh giới, nghiệp quả
VIII. Pháp vô vi
IX.
Chư
pháp phân chia theo thể loại
X.
Pháp
chế định
XI.
Những
nguyên tắc định danh và xác lập
XII. Duyên hệ
XIII. Duyên sinh
XIV. Những ứng dụng của Thắng pháp
Chữ saṅgaha thường được dịch là tập yếu, toát yếu, khái luận..
chỉ cho cách trình bày cô đọng. Ở trên thực tế thì trong giáo trình Thắng pháp
chữ nầy thường dùng như những bài thiệu trong võ học với mục đích giúp người học
ghi nhớ những điểm chính từ đó giảng giải rộng rãi. Điều được thấy rõ qua tập
“Diệu Pháp Lý Hợp” của Ngài Tịnh Sự hay tác phẩm “Duy Thức Tam Thập Tụng” của
Phật giáo Bắc Truyền.
Rất khó để khẳng định một bố cục nhất quán trong giáo trình
Thắng Pháp Abhidhamma. Thí dụ theo Thắng Pháp Tập Yếu Luận thì giữa tâm pháp và
sắc pháp có những phần liên quan tới “phi lộ” về người, cõi, nghiệp … mà thật
ra nên đặt sau sắc pháp nhưng cũng có những lý do đặc biệt (…) nên dạy trước sắc
pháp. Hay những tâm mang tánh cơ năng như 18 tâm vô nhân lại chen giữa vào tâm
bất thiện và tâm tịnh hảo…
Một người đi thăm một vườn hoa mênh mông có thể tự sắp xếp
thứ lớp của những chỗ mình sẽ thưởng ngoạn nhưng đó không phải là bố cục theo một
cách cố định của khu vườn. Học Thắng Pháp Abhidhamma cũng vậy. Giáo trình có thể
linh động tuỳ theo nhu cầu.
Hình thức nguyên thuỷ của Thắng Pháp y cứ trên các màtikà vốn
đáp ứng cho hình thức truyền khẩu.
Bảy bộ kinh của Thắng Pháp Tạng có thể được dùng nhưng bố cục
của giáo trình với sự linh động của người hướng dẫn.
Quyển Abhidhammasangaha (Thắng Pháp Tập Yếu Luận) là một tập
sách giáo khoa phổ biến nhất của môn Thắng Pháp Abhidhamma
Biểu đồ sau đây là thí dụ tại sao giáo trình Thắng Pháp thường
sai biệt tuỳ theo người hướng dẫn
Bài học trước là: Bố cục của giáo
trình Thắng Pháp.
Bài học tiếp theo sẽ là: Ý nghĩa chữ
dhamma - pháp
II Thảo Luận: TT Giác Đẳng điều hành
III Trắc Nghiệm
No comments:
Post a Comment