Trường Bộ Kinh - Dìgha Nikàya
Giảng Sư: TT Giác Đẳng
GIÁO TRÌNH TRƯỜNG BỘ KINH HƯỚNG DẪN BÀI HỌC NGÀY 16/9/2019
34. Kinh Thập Thượng (Dasuttara sutta) 9.5 & 9.6
CHÍN PHÁP THUỘC PHẦN HẠ LIỆT & CHÍNH PHÁP THUỘC PHẦN THÙ THẮNG
Nava dhammā bahukārā, nava dhammā bhāvetabbā, nava dhammā pariññeyyā, nava dhammā pahātabbā, nava dhammā hānabhāgiyā, nava dhammā visesabhāgiyā, nava dhammā duppaṭivijjhā, nava dhammā uppādetabbā, nava dhammā abhiññeyyā, nava dhammā sacchikātabbā.
Có chín pháp có nhiều tác dụng, có chín pháp cần phải tu tập, có chín pháp cần phải biến tri, có chín pháp cần phải đoạn trừ, có chín pháp chịu phần tai hại, có chín pháp đưa đến thù thắng, có chín pháp rất khó thể nhập, có chín pháp cần được sanh khởi, có chín pháp cần được thắng tri, có chín pháp cần được tác chứng.
katame nava dhammā hānabhāgiyā? nava āghātavatthūni — ‘anatthaṁ me acarī’ti āghātaṁ bandhati, ‘anatthaṁ me caratī’ti āghātaṁ bandhati, ‘anatthaṁ me carissatī’ti āghātaṁ bandhati; ‘piyassa me manāpassa anatthaṁ acarī’ti āghātaṁ bandhati ... pe ... ‘anatthaṁ caratī’ti āghātaṁ bandhati ... pe ... ‘anatthaṁ carissatī’ti āghātaṁ bandhati; ‘appiyassa me amanāpassa atthaṁ acarī’ti āghātaṁ bandhati ... pe ... ‘atthaṁ caratī’ti āghātaṁ bandhati ... pe ... ‘atthaṁ carissatī’ti āghātaṁ bandhati. ime nava dhammā hānabhāgiyā.
v) Thế nào là chín pháp chịu phần tai hại? Chín hại tâm. "Người ấy đã làm hại tôi", xung đột khởi lên. "Người ấy đang làm hại tôi", xung đột khởi lên. "Người ấy sẽ làm hại tôi", xung đột khởi lên.
"Người ấy đã làm hại người tôi thương, người tôi mến"... "người ấy đang làm hại... " ... "người ấy sẽ làm hại...", xung đột khởi lên.
"Người ấy đã làm lợi cho người tôi không thương, không mến"... "người ấy đang làm lợi..." ..." người ấy sẽ làm lợi...", xung đột khởi lên.
Như vậy là chín pháp chịu phần tai hại.
katame nava dhammā visesabhāgiyā? nava āghātapaṭivinayā — ‘anatthaṁ me acari, taṁ kutettha labbhā’ti āghātaṁ paṭivineti; ‘anatthaṁ me carati, taṁ kutettha labbhā’ti āghātaṁ paṭivineti; ‘anatthaṁ me carissati, taṁ kutettha labbhā’ti āghātaṁ paṭivineti; ‘piyassa me manāpassa anatthaṁ acari ... pe ... anatthaṁ carati ... pe ... anatthaṁ carissati, taṁ kutettha labbhā’ti āghātaṁ paṭivineti; ‘appiyassa me amanāpassa atthaṁ acari ... pe ... atthaṁ carati ... pe ... atthaṁ carissati, taṁ kutettha labbhā’ti āghātaṁ paṭivineti. ime nava dhammā visesabhāgiyā.
vi) Thế nào là chín pháp hướng đến thù thắng? Chín điều phục hại tâm. "Người ấy đã làm hại tôi. Có ích lợi gì mà nghĩ như vậy?" Nhờ vậy xung đột được điều phục. "Người ấy đang làm hại tôi. Có ích lợi gì mà nghĩ như vậy?". Nhờ vậy xung đột được điều phục. "Người ấy sẽ làm hại tôi. Có ích lợi gì mà nghĩ như vậy?" Nhờ vậy, xung đột được điều phục.
"Người ấy đã làm hại người tôi thương...", ..." người ấy đang làm hại...", ..." người ấy sẽ làm hại người tôi thương, người tôi mến. Có ích lợi gì mà nghĩ như vậy?" Nhờ vậy xung đột được điều phục.
"Người ấy đã làm lợi cho người tôi không thương, không mến...", ..." người ấy đang làm lợi...", ..." người ấy sẽ làm lợi... Có ích lợi gì mà nghĩ như vậy?" Nhờ vậy xung đột được điều phục.
Như vậy là chín pháp hướng đến thù thắng.
Chú thích sau đây trích từ KHO TÀNG PHÁP HỌC, pháp sư Giác Giới biên soạn:
[428] Chín pháp thuộc phần hạ liệt (Hānabhāgiyā dhammā):
Đây là chín mầm mống xung đột (Āghātavatthu):
1. Hiềm khích rằng "Nó đã làm bất lợi cho ta" (Anatthaṃ me acarī' ti āghātaṃ bandhati)
2. Hiềm khích rằng "Nó đang làm bất lợi cho ta" (Anatthaṃ me caratī' ti āghātaṃ bandhati)
3. Hiềm khích rằng "Nó sẽ làm bất lợi cho ta" (Anatthaṃ me carissatī' ti āghātaṃ bandhati)
4. Hiềm khích rằng "Nó đã làm bất lợi cho người thân của ta" (Piyassa me manāpassa anatthaṃ acarī' ti āghātaṃ bandhati)
5. Hiềm khích rằng "Nó đang làm bất lợi cho người thân của ta" (Piyassa me manāpassa anatthaṃ caratī' ti āghātaṃ bandhati)
6. Hiềm khích rằng "Nó sẽ làm bất lợi cho người thân của ta" (Piyassa me manāpassa anatthaṃ carissatī' ti āghātaṃ bandhati)
7. Hiềm khích rằng "Nó đã làm lợi ích cho kẻ nghịch của ta" (Appiyassa me amanāpassa atthaṃ acarī' ti āghātaṃ bandhati)
8. Hiềm khích rằng "Nó đang làm lợi ích cho kẻ nghịch của ta" (Appiyassa me amanāpassa atthaṃ caratī' ti āghātaṃ bandhati)
9. Hiềm khích rằng "Nó sẽ làm lợi ích cho kẻ nghịch của ta" (Appiyassa me amanāpassa atthaṃ carissatī' ti āghātaṃ bandhati).
D.III. 262, 289.D.III.289.
[429] Chín pháp thuộc phần thù thắng (Visesabhāgiyadhamma):
Đây là chín sự giải trừ xung đột (Āghātapaṭivinayā):
1. Nghĩ rằng "Đâu được gì mà kết oán nó đã làm bất lợi cho ta" (Anatthaṃ me acari taṃ kut' ettha labbhatī' ti)
2. Nghĩ rằng "Đâu được gì mà kết oán nó đang làm bất lợi cho ta" (Anatthaṃ me carati taṃ kut' ettha labbhatī' ti)
3. Nghĩ rằng "Đâu được gì mà kết oán nó sẽ làm bất lợi cho ta" (Anatthaṃ me carissati taṃ kut' ettha labbhatī' ti)
4. Nghĩ rằng "Đâu được gì mà kết oán nó đã làm bất lợi cho người thân của ta" (Piyassa me manāpassa anatthaṃ acari taṃ kut' ettha labbhatī' ti)
5. Nghĩ rằng "Đâu được gì mà kết oán nó đang làm bất lợi cho người thân của ta" (Piyassa me manā-passa anatthaṃ carati taṃ kut' ettha labbhatī' ti)
6. Nghĩ rằng "Đâu được gì mà kết oán nó sẽ làm bất lợi cho người thân của ta" (Piyassa me ma-nāpassa anatthaṃ carissati taṃ kut' ettha labbha tī' ti)
7. Nghĩ rằng "Đâu được gì mà kết oán nó đã làm lợi ích cho kẻ nghịch của ta" (Apiyassa me ama-nāpassa atthaṃ acari taṃ kut' ettha labbha tī' ti)
8. Nghĩ rằng "Đâu được gì mà kết oán nó đang làm lợi ích cho kẻ nghịch của ta" (Apiyassa me ama-nāpassa atthaṃ carati taṃ kut' ettha labbhatī' ti)
9. Nghĩ rằng "Đâu được gì mà kết oán nó sẽ làm lợi ích cho kẻ nghịch của ta" (Apiyassa me ama-nāpassa atthaṃ carissati taṃ kut' ettha labbhatī' ti).
D.III.262, 289.
ÌI Thảo Luận: TT Giác Đẳng điều hànhThảo luận 2. Phải chăng yếu tố thời gian (những gì đã, đang hay sẽ) có ảnh hưởng lớn tới sự suy nghĩ hay phiền não ở chúng ta? - ĐĐ Pháp Tín
Thảo luận 3. Làm sao để thương (người nào đó) mà tránh được sự căm ghét (những người gây bất lợi cho người mình thương)? - ĐĐ Nguyên Thông
Thảo luận 4. Thương ghét có phải do duyên nghiệp quá khứ? - TT Pháp Đăng
Thảo luận 5. Làm thế nào giảm thiểu oan trái trong cuộc sống? - TT Tuệ Quyền
III Trắc Nghiệm
No comments:
Post a Comment