Trường Bộ Kinh - Dìgha Nikàya
Giảng Sư; TT Giác Đẳng
21. Kinh Ðế-thích sở vấn (Sakka-panha sutta)
Tụng Phẩm II - Câu hỏi 6 đến câu 10.
TỔNG QUAN
Những câu chuyện thần tiên trong học thuật của nhân loại hầu hết là thần thoại. Thường là ghi lại những tình tiết hư cấu ly kỳ. Tam tạng kinh điển cũng ghi lại nhiều giai thoại luận đàm giữa Đức Phật và chúng thiên nhân nhưng không phải chỉ là chuyện tích đơn giản mà để lại những lời dạy cao quý, thực tiễn ngay cả cho cuộc sống hôm nay. Đó là điều làm nhiều học giả Phương Tây kinh ngạc. Kinh Mangala sutta (Kinh Điềm Lành) là một thí dụ. Bài hôm nay cũng vậy.
Kinh Đế Thích Sở Vấn ghi lại những câu hỏi đạo vị của vị thiên chủ cõi Đao Lợi (Tam thập tam thiên – Tavatimsa) và những câu trả lời của Đức Phật. Khởi đầu là hiện tượng chiến tranh giữa chúng sanh rồi dẫn đến những chiều sâu của đời sống nội tại.
Phần duyên khởi ghi lại một thuở Đấng Thiên Nhân Sư trú ở Indasālaguhā, một nơi cảnh trí hữu tình ngày nay gọi là Giriyek, toạ lạc 9 cây số về phía đông của Rājgīr hay Rājagaha (Vương Xá) ngày nay. Trong cung cách của một thiên chủ, hơn thế nữa là người kính ngưỡng Phật, Thiên vương Sakka không tùy tiện đến mà gởi một Càn Thát Bà tên Pancasikha đến xin phép trước.
Vị càn thát bà nầy vận dụng sở trường âm nhạc của mình đến đàn hát thiên nhạc cúng dường Đức Phật. Có lẽ đây là bản nhạc duy nhất của chư thiên mà lời nhạc được ghi lại trong văn hoá nhân loại. Thú vị hơn nữa là được tìm thấy trong kho tàng kinh điển của Phật giáo Nguyên Thủy vốn được biết là rất bảo thủ (...). Nội dung bản nhạc vừa diễm tình vừ xưng tán Tam Bảo. Phản ứng của Đức Phật vừa khen vừa như quở;”Này Pancasikha, huyền âm của Ngươi khéo hòa điệu với giọng ca của Ngươi, và giọng ca của Ngươi khéo hòa điệu với huyền âm của Ngươi. Này Pancasikha, do vậy huyền âm của Ngươi không thêm mầu sắc cho giọng ca, hay giọng ca của Ngươi không thêm màu sắc cho huyền âm của Ngươi. Này Pancasikha, Ngươi học tại chỗ nào những bài kệ liên hệ đến Phật, Pháp, đến A La Hán, đến ái dục như vậy?” Sau đó Đức Phật chấp nhận lời thỉnh cầu xin được diện kiến của Thiên chủ Sakka.
Những trao đổi sơ khởi cho thấy hình ảnh một thiên chủ kính ngưỡng tuyệt đối ở Đức Phật. Nhiều chi tiết của phần nầy đặc biệt lợi ích để hiểu về cách suy nghĩ của thiên chúng.
Chánh Kinh
Tụng phẩm II
ÌI Thảo Luận: TT Giác Đẳng điều hành
Thảo luận 1. Làm sao để nhận thức một điều là đúng nhưng không phiến diện phủ nhận những điểm khác? - TT Pháp Tân
Thảo luận 2. Bảy pháp tác thành quả vị Thiên chủ Đế Thích: 1.Trọn đời hiếu kính cha mẹ/ 2. Kính trọng các bậc trưởng thượng / 3. Nói lời hoà nhã / 4. Không nói xấu tha nhân / 5. Cư xử với lòng từ / 6. Không nói sai sự thật / 7. Không sống với sân tâm. Khi tâm sân sanh khởi hoá giải lập tức bằng trí tuệ phải chăng chính những thiện pháp trong đối đã với tha nhân tạo thành quyền lực to lớn của một thiên chủ? - TT Tuệ Siêu
TK Giac Dang: yāvajīvaṃ mātāpettibharo assaṃ, yāvajīvaṃ kule jeṭṭhāpacāyī assaṃ, yāvajīvaṃ saṇhavāco assaṃ, yāvajīvaṃ apisuṇavāco assaṃ, yāvajīvaṃ vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvaseyyaṃ muttacāgo payatapāṇi vossaggarato yācayogo dānasaṃvibhāgarato, yāvajīvaṃ saccavāco assaṃ, yāvajīvaṃ akkodhano assaṃ — sacepi me kodho uppajjeyya, khippameva naṃ paṭivineyyan”ti. yāvajīvaṃ mātāpettibharo assaṃ, yāvajīvaṃ kule jeṭṭhāpacāyī assaṃ, yāvajīvaṃ saṇhavāco assaṃ, yāvajīvaṃ apisuṇavāco assaṃ, yāvajīvaṃ vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvaseyyaṃ muttacāgo payatapāṇi vossaggarato yācayogo dānasaṃvibhāgarato, yāvajīvaṃ saccavāco assaṃ, yāvajīvaṃ akkodhano assaṃ — sacepi me kodho uppajjeyya, khippameva naṃ paṭivineyyan”ti.
TK Giac Dang [9:27 AM] : 1. trọn đời hiếu dưỡng cha mẹ. 2. trọn đời kính trọng bậc trưởng thượng. 3. trọn đời nói lời nhu hòa. 4. trọn đời, tôi không nói lời hai lưỡi. 5. trọn đời, với tâm ly cấu uế và xan tham, sống trong gia đình với tâm bố thí, với tay rộng mở, hoan hỷ thí xả, nhiệt tình đáp ứng các yêu cầu, sung sướng phân phối vật bố thí. 6. trọn đời nói lời chân thực. 7. trọn đời không phẫn nộ, nếu có phẫn nộ, mau chóng dẹp trừ phẫn nộ ấy"
Thảo luận 3. Nghĩ như thế nào khi có người nghĩ rằng đạo nào cũng là đạo miễn sao mình làm tốt thôi? - ĐĐ Pháp Tín
Thảo luận : 4. Nghe pháp thế nào để sanh tâm hoan hỷ? - ĐĐ Nguyên Thông
Thảo luận 5. Tại sao các quốc gia Phật giáo Nguyên Thủy thường hồi hướng phước đến thiên chủ Sakka? - TT Tuệ Quyền
III Trắc Nghiệm
6. Như vậy sau khi hoan hỷ tín thọ lời dạy Thế Tôn, Thiên chủ Sakka lại hỏi câu hỏi tiếp:
- Bạch Thế Tôn, có phải tất cả vị Sa Môn, Bà La Môn đều đồng một tư tưởng, đồng một giới hạnh, đồng một mong cầu, đồng một chí hướng?
- Này Thiên chủ, tất cả Sa Môn, Bà La Môn không đồng một tư tưởng, không đồng một giới hạnh, không đồng một mong cầu, không đồng một chí hướng!
- Bạch Thế Tôn, vì sao cả Sa Môn, Bà La Môn không đồng một giới hạnh, không đồng một mong cầu, không đồng một chí hướng?
- Này Thiên chủ, thế giới này gồm có nhiều loại giới, nhiều giới sai biệt. Trong thế giới gồm có nhiều loại giới và nhiều giới sai biệt này, các loại hữu tình tự nhiên thiên chấp một loại giới nào, và khi đã thiên chấp, trở thành Kiên trì, cố thủ, với định kiến: "Ðây là sự thật, ngoài ra toàn là si mê". Do vậy, tất cả Sa Môn, Bà La Môn không đồng một tư tưởng, không đồng một giới hạnh, không đồng một cứu cánh, không đồng một mong cầu, không đồng một chí hướng.
- Bạch Thế Tôn, có phải tất cả vị Sa Môn, Bà La Môn đều đồng một cứu cánh, đồng một an ổn, đồng một phạm hạnh, đồng một mục đích?
- Này Thiên chủ, tất cả vị Sa Môn, Bà La Môn không đồng một cứu cánh, không đồng một an ổn, không đồng một phạm hạnh, không đồng một mục đích.
Bạch Thế Tôn, vì sao tất cả Sa môn, Bà la môn, không đồng một cứu cánh, không đồng một an ổn, không đồng một phạm hạnh, không đồng một mục đích?
- Này Thiên chủ, chỉ những vị Sa môn Bà la môn nào đã giải thoát tham ái, những vị ấy mới đồng một cứu cánh, đồng một an ổn, đồng một phạm hạnh, đồng một mục đích. Do vậy, tất cả vị Sa môn, Bà la môn không đồng một cứu cánh, không đồng một an ổn, không đồng một phạm hạnh, không đồng một mục đích.
Ðó là hình thức câu trả lời Thế Tôn cho câu hỏi Thiên chủ Sakka. Sung sướng, Thiên chủ Sakka hoan hỷ, tín thọ lời dạy Thế Tôn và nói:
- Như vậy là phải, bạch Thế Tôn! Như vậy là phải, bạch Thiện Thệ! Sau khi nghe Thế Tôn trả lời câu hỏi, nghi ngờ con được diệt tận, do dự con được tiêu tan.
7. Thiên chủ Sakka, sau khi hoan hỷ, tín thọ lời dạy Thế Tôn liền hỏi câu tiếp:
- Bạch Thế Tôn, tham ái là bệnh tật, tham ái là mụn nhọt, tham ái là mũi tên, tham ái dắt dẫn con người tái sanh đời này, đời khác, khiến con người khi cao, khi thấp. Bạch Thế Tôn, trong khi các Sa môn, Bà la môn khác ngoài giáo phái của Ngài không cho con dịp để hỏi những câu hỏi, thời Thế Tôn lại trả lời những câu hỏi ấy cho con, giảng giải rất lâu cho con, khiến mũi tên nghi ngờ, do dự của con được Thế Tôn rút nhổ đi.
- Này Thiên chủ, Ngươi có biết những câu hỏi ấy cũng được Ngươi hỏi các vị Sa môn, Bà la môn khác không?
- Bạch Thế Tôn, con được biết những câu hỏi ấy cũng được con hỏi các vị Sa môn, Bà la môn khác.
- Này Thiên chủ, những vị ấy trả lời với Ngươi như thế nào, nếu không gì trở ngại hãy nói cho biết.
- Bạch Thế Tôn, không gì trở ngại cho con, khi Thế Tôn ngồi nghe hay những vị như Thế Tôn.
- Này Thiên chủ, vậy Ngươi hãy nói đi.
- Bạch Thế Tôn, những vị Sa môn, Bà la môn mà con nghĩ là những vị sống trong rừng an tịnh, xa vắng, con đi đến những vị ấy và hỏi những câu hỏi ấy. Các vị này không trả lời cho con, không trả lời lại hỏi ngược con: "Tôn giả tên gì?" Ðược hỏi vậy con trả lời: "Chư Hiền giả, tên là Thiên chủ Sakka." Rồi những vị ấy lại hỏi thêm con câu nữa: "Do công việc gì Tôn giả Thiên chủ lại đến chỗ này?" Con liền giảng cho những vị ấy Chánh pháp như con đã được nghe và đã được học. Chỉ được từng ấy, các vị hoan hỷ và nói: "Chúng tôi đã được thấy Thiên chủ Sakka. Những điều gì chúng tôi hỏi, vị ấy đều trả lời cho chúng tôi." Không những vậy, các vị này trở thành đệ tử của con, chớ không phải con là đệ tử của các vị ấy. Bạch Thế Tôn, nhưng con là đệ tử của Thế Tôn, đã chứng Dự lưu, không còn bị rơi vào đọa xứ, chắc chắn sẽ được giác ngộ.
- Này Thiên chủ, Ngươi có biết trước kia Ngươi không bao giờ có sự thoải mái như vậy, có được sự hỷ lạc như vậy?
- Bạch Thế Tôn, trước kia con không bao giờ có sự thoải mái như vậy, có được an lạc như vậy.
- Này Thiên chủ, như thế nào, Ngươi biết được trước kia không bao giờ có sự thoải mái như vậy, có được sự hỷ lạc như vậy?
- Bạch Thế Tôn, thuở xưa, một trận chiến tranh xẩy ra giữa chư Thiên và các vị Asurà. Bạch Thế Tôn, trong trận chiến tranh này, chư Thiên thắng trận, các loài Asurà bại trận. Bạch Thế Tôn sau khi thắng trận, con là người thắng trận, con suy nghĩ: "Nay cam lồ của chư Thiên và cam lồ của Asurà, cả hai loại cam lồ, chư Thiên sẽ được nếm." Bạch Thế Tôn, thoải mái ấy, hỷ lạc ấy do gậy trượng đem lại, do đao kiếm đem lại, không đưa đến yểm ly, ly dục, tịch diệt, an tịnh, thắng trí, giác ngộ và Niết bàn. Bạch Thế Tôn, thoải mái này, hỷ lạc này nhờ nghe Chánh pháp Thế Tôn đem lại, không do gậy trượng, không do đao kiếm, sẽ đưa đến yểm ly, ly dục, tịch diệt, an tịnh, thắng trí, giác ngộ và Niết bàn.
8. - Này Thiên chủ, khi Ngươi cam thọ sự thoải mái và hỷ lạc như vậy, Ngươi cảm thấy những lợi ích gì?
- Bạch Thế Tôn, khi con cảm thọ thoải mái và hỷ lạc như vậy, con cảm thấy có sáu lợi ích như sau:
Nay con đứng tại đây,
Với thân một vị Thiên.
Con thấy được tái sanh,
Bạch Ngài, hãy biết vậy.
Bạch Thế Tôn đó là điều lợi thứ nhất con cảm thấy, khi con cảm thọ thoải mái hỷ lạc như vậy.
Sau khi chết con bỏ,
Thân chư Thiên, phi nhân,
Không muội lược, con đi,
Ðến bào thai con thích.
Bạch Thế Tôn, đó là điều lợi ích thứ hai, con cảm thấy, khi con cảm thọ thoải mái và hỷ lạc như vậy.
Câu hỏi được đáp rõ,
Hoan hỷ trong Chánh giáo.
Con sống với Chánh trí,
Giác tỉnh và Chánh niệm.
Bạch Thế Tôn, đó là điều lợi thứ ba, con cảm thấy, khi con cảm thọ thoải mái và hỷ lạc như vậy.
Con sống với Chánh trí,
Sẽ được quả Bồ đề,
Sống làm vị Chánh giác,
Ðời này đời cuối cùng.
Bạch Thế Tôn, đó là điều lợi ích thứ tư, con cảm thấy, khi con cảm thọ thoải mái và hỷ lạc như vậy.
Chết từ thân con Người,
Con từ bỏ thân Người,
Con sẽ thành chư Thiên,
Trong Thiên giới vô thượng.
Bạch Thế Tôn, đó là điều lợi ích thứ năm, con cảm thấy, khi con cảm thọ thoải mái, và hỷ lạc như vậy.
Thù thắng hơn chư Thiên,
Akanittha danh xưng,
Sống đời sống cuối cùng,
Như vậy nơi an trú.
Bạch Thế Tôn, đó là điều lợi ích thứ sáu, con cảm thấy, khi con cảm thọ thoải mái và hỷ lạc như vậy.
9.
Tâm tư không thỏa mãn,
Nghi ngờ và do dự,
Con sống cầu Như Lai,
Thời gian khá lâu dài!
Con nghĩ các Sa môn,
Sống một mình cô độc,
Là bậc Chánh Ðẳng Giác,
Nghĩ vậy con tìm gặp.
Làm thế nào thành công?
Làm thế nào thất bại?
Ðược hỏi câu hỏi vậy?
Không thể chỉ đường hướng.
Biết con là Sakka,
Bậc Thiên chủ, đã đến!
Họ liền gạn hỏi con,
Ðến đây có việc gì?
Con liền giảng Chánh pháp,
Con cho họ được nghe.
Hoan hỷ, họ bèn nói:
"Vàsava làm họ thấy!"
Khi con được thấy Phật,
Nghi ngờ đều tiêu tan.
Nay con sống vô úy,
Hầu hạ bậc Chánh Giác.
Mũi tên độc tham ái,
Ðấng Chánh Giác nhổ lên,
Con đảnh lễ Ðại Hùng,
Bậc thân tộc mặt trời.
Tôn giả như Phạm thiên,
Nay con đảnh lễ Ngài,
Nay con kính lễ Ngài!
Ngài là bậc Chánh Giác,
Bậc Ðạo Sư vô thượng,
Trong đời kể chư Thiên,
Không ai so sánh Ngài!
10. Rồi Thiên chủ Sakka nói với Pancasikha, con của Càn thát bà:
- Này Khanh Pancasikha, Ngươi đã giúp ta nhiều việc. Trước nhờ Ngươi làm Thế Tôn bằng lòng, sau khi Ngươi làm cho bằng lòng, ta mới đến yết kiến Thế Tôn, bậc A la hán, Chánh Ðẳng Giác. Ta sẽ đóng vai trò thân phụ cho Ngươi, Ngươi sẽ là Vua loài Càn thát bà. Ta sẽ cho Ngươi Bhaddà Suriya Vaccasà, người mà ngươi ao ước.
Rồi Thiên chủ Sakka, lấy tay sờ đất, đọc lên ba lần bài kệ cảm hứng như sau:
Ðảnh lễ đấng Thế Tôn,
Bậc La hán, Chánh Giác!
Ðảnh lễ đấng Thế Tôn,
Bậc La hán, Chánh Giác!
Ðảnh lễ đấng Thế Tôn,
Bậc La hán, Chánh Giác!
Khi lời tuyên thuyết này được tụng đọc, pháp nhãn thanh tịnh vô cấu, khởi lên cho Thiên chủ Sakka: "Phàm pháp gì tập sanh, pháp ấy sẽ bị hoại diệt." Ngoài ra, tám vạn chư Thiên cũng chứng quả tương tợ. Ðó là những câu hỏi, Thiên chủ Sakka được mời hỏi và được Thế Tôn trả lời. Do vậy, cuộc đối thoại này cũng được gọi là Những Câu Hỏi Của Sakka (Ðế-thích sở vấn).
Hòa thượng Thích Minh Châu dịch Việt
ÌI Thảo Luận: TT Giác Đẳng điều hànhThảo luận 2. Bảy pháp tác thành quả vị Thiên chủ Đế Thích: 1.Trọn đời hiếu kính cha mẹ/ 2. Kính trọng các bậc trưởng thượng / 3. Nói lời hoà nhã / 4. Không nói xấu tha nhân / 5. Cư xử với lòng từ / 6. Không nói sai sự thật / 7. Không sống với sân tâm. Khi tâm sân sanh khởi hoá giải lập tức bằng trí tuệ phải chăng chính những thiện pháp trong đối đã với tha nhân tạo thành quyền lực to lớn của một thiên chủ? - TT Tuệ Siêu
TK Giac Dang: yāvajīvaṃ mātāpettibharo assaṃ, yāvajīvaṃ kule jeṭṭhāpacāyī assaṃ, yāvajīvaṃ saṇhavāco assaṃ, yāvajīvaṃ apisuṇavāco assaṃ, yāvajīvaṃ vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvaseyyaṃ muttacāgo payatapāṇi vossaggarato yācayogo dānasaṃvibhāgarato, yāvajīvaṃ saccavāco assaṃ, yāvajīvaṃ akkodhano assaṃ — sacepi me kodho uppajjeyya, khippameva naṃ paṭivineyyan”ti. yāvajīvaṃ mātāpettibharo assaṃ, yāvajīvaṃ kule jeṭṭhāpacāyī assaṃ, yāvajīvaṃ saṇhavāco assaṃ, yāvajīvaṃ apisuṇavāco assaṃ, yāvajīvaṃ vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvaseyyaṃ muttacāgo payatapāṇi vossaggarato yācayogo dānasaṃvibhāgarato, yāvajīvaṃ saccavāco assaṃ, yāvajīvaṃ akkodhano assaṃ — sacepi me kodho uppajjeyya, khippameva naṃ paṭivineyyan”ti.
TK Giac Dang [9:27 AM] : 1. trọn đời hiếu dưỡng cha mẹ. 2. trọn đời kính trọng bậc trưởng thượng. 3. trọn đời nói lời nhu hòa. 4. trọn đời, tôi không nói lời hai lưỡi. 5. trọn đời, với tâm ly cấu uế và xan tham, sống trong gia đình với tâm bố thí, với tay rộng mở, hoan hỷ thí xả, nhiệt tình đáp ứng các yêu cầu, sung sướng phân phối vật bố thí. 6. trọn đời nói lời chân thực. 7. trọn đời không phẫn nộ, nếu có phẫn nộ, mau chóng dẹp trừ phẫn nộ ấy"
Thảo luận 3. Nghĩ như thế nào khi có người nghĩ rằng đạo nào cũng là đạo miễn sao mình làm tốt thôi? - ĐĐ Pháp Tín
Thảo luận : 4. Nghe pháp thế nào để sanh tâm hoan hỷ? - ĐĐ Nguyên Thông
Thảo luận 5. Tại sao các quốc gia Phật giáo Nguyên Thủy thường hồi hướng phước đến thiên chủ Sakka? - TT Tuệ Quyền
III Trắc Nghiệm
No comments:
Post a Comment