Trường Bộ Kinh - Dìgha Nikàya
Giảng Sư: ĐĐ Pháp Tín
GIÁO TRÌNH TRƯỜNG BỘ KINH HƯỚNG DẪN BÀI HỌC NGÀY 2/8/2019
34. Kinh Thập Thượng (Dasuttara sutta) 4.7
BỐN PHÁP KHÓ THỂ NHẬP (QUÁN TRIỆT)
Cattāro dhammā bahukārā, cattāro dhammā bhāvetabbā, cattāro dhammā pariññeyyā, cattāro dhammā pahātabbā, cattāro dhammā hānabhāgiyā, cattāro dhammā visesabhāgiyā, cattāro dhammā duppaṭivijjhā, cattāro dhammā uppādetabbā, cattāro dhammā abhiññeyyā, cattāro dhammā sacchikātabbā.
Có bốn pháp có nhiều tác dụng, có bốn pháp cần phải tu tập, có bốn pháp cần phải biến tri, có bốn pháp cần phải đoạn trừ, có bốn pháp chịu phần tai hại, có bốn pháp đưa đến thù thắng, có bốn pháp rất khó thể nhập, có bốn pháp cần được sanh khởi, có bốn pháp cần được thắng tri, có bốn pháp cần được tác chứng.
katame cattāro dhammā duppaṭivijjhā? cattāro samādhī — hānabhāgiyo samādhi, ṭhitibhāgiyo samādhi, visesabhāgiyo samādhi, nibbedhabhāgiyo samādhi. ime cattāro dhammā duppaṭivijjhā.
vii) Thế nào là bốn pháp rất khó thể nhập? Bốn định: Xả phần định, chỉ phần định, thắng phần định, quyết trạch phần định. Ðó là bốn pháp rất khó thể nhập.
Chú thích sau đây trích từ KHO TÀNG PHÁP HỌC, pháp sư Giác Giới biên soạn:
[170] Bốn pháp khó thể nhập (Duppaṭivijjhā dhammā):
Đây là bốn loại định (Samādhi):
1. Thối phần định (Hānabhāgiyasamādhi), tức là thiền định mà không toàn hảo, định ấy làm thành cảnh phiền não cho tâm, làm cho hành giả bị thối thất, bị tổn giảm. Như người đắc sơ thiền sau khi xuất thiền bị dục tưởng chi phối, tham luyến với thiền định đã chứng, đó gọi là thối phần định.
2. Trụ phần định (Ṭhitibhāgiyasamādhi), tức là trạng thái thiền định bế tắc, không thối giảm cũng không tiến triển. Như vị hành giả chứng sơ thiền, thấy sơ thiền là thanh tịnh tinh lương rồi hoan hỷ thỏa thích nên dừng lại ở đó, không tiến triển cũng không thối giảm. Đây gọi là trụ phần định.
3. Thắng phần định (Visesabhāgiyasamādhi), là thiền định làm cơ sở cho sanh khởi bậc thiền cao hơn. Như vị hành giả chứng sơ thiền rồi tác ý đến nhị thiền vô tầm là thanh tịnh tinh lương lấy đó làm cảnh tác ý tưởng vô tầm, nên khi xuất sơ thiền thì chứng nhị thiền. Vì định sơ thiền ấy làm nền tảng đắc chứng nhị thiền cao hơn, thù thắng hơn, nên gọi đó là thắng phần định.
4. Quyết trạch phần định (Nibbedhabhāgiya-samādhi), là thiền định làm cơ sở đắc chứng thánh đạo. Như vị hành giả đắc sơ thiền, xuất thiền an trú với tuệ quán yếm ly (Nibbidāñāṇa), nhàm chán chi thiền vẫn bị hoại, tác ý đến trạng thái ly tham tịch tịnh níp-bàn nhờ vậy mà chứng thánh đạo. Do đó định sơ thiền này được gọi là quyết trạch phần định.
D.III. 277.
ÌI Thảo Luận: TT Giác Đẳng điều hành
III Trắc Nghiệm
No comments:
Post a Comment