Bài học. Thứ Hai ngày 21 tháng 1, 2019

Trường Bộ Kinh - Dìgha Nikàya

Giảng Sư: TT Tuệ Siêu

GIÁO TRÌNH TRƯỜNG BỘ KINH  HƯỚNG DẪN BÀI HỌC NGÀY 21/1/2019 

33. Kinh Phúng tụng (Sangìti sutta)

 

PHÁP BA CHI phần 3.20

xvii) Ba khổ tánh: Khổ khổ, hành khổ, hoại khổ (tisso dukkhatā: dukkhadukkhatā, saṅkhāradukkhatā, vipariṇāmadukkhatā)

Thực trạng của khổ đau không dễ để nhận thức vì chiều kích bao phủ cả niềm vui nỗi khổ, từ hiện tượng tới bản chất.

1. Khổ khổ (Dukkhadukkhatā) là khổ với những điều khó chịu đựng. 

2. Hành khổ (Saṅkhāradukkhatā) là khổ do bản chất của hữu vi pháp vốn giả hợp.

3. Hoại khổ (Vipariṇāmadukkhatā) là khổ do sự biến thiên hoại diệt, nói cách khác nếu sự hoan lạc phải kết thúc cũng là điều khổ.

Có thể thí dụ một người sống giữa trời đời lắm điều trái ý nghịch lòng (thí dụ cho khổ khổ); cuộc sống vốn vô chừng nên bất an (hành khổ), ngay cả những hạnh phúc nhỏ bé cũng chóng phai tàn (hoại khổ).

Nắm bắt được tánh và tướng của khổ đau là chất liệu thắp sáng tuệ giác.

Nguyên văn Sớ giải:

dukkhadukkhatāti dukkhabhūtā dukkhatā. dukkhavedanāyetaṁ nāmaṁ. saṅkhāradukkhatāti saṅkhārabhāvena dukkhatā. adukkhamasukhāvedanāyetaṁ nāmaṁ. sā hi saṅkhatattā uppādajarābhaṅgapīḷitā, tasmā aññadukkhasabhāvavirahato saṅkhāradukkhatāti vuttā. vipariṇāmadukkhatāti vipariṇāme dukkhatā. sukhavedanāyetaṁ nāmaṁ. sukhassa hi vipariṇāme dukkhaṁ uppajjati, tasmā sukhaṁ vipariṇāmadukkhatāti vuttaṁ. apica ṭhapetvā dukkhavedanaṁ sukhavedanañca sabbepi tebhūmakā dhammā “sabbe saṅkhārā dukkhā”ti vacanato saṅkhāradukkhatāti veditabbā.

CHÁNH KINH

10. Này các Hiền giả, có ba pháp được Thế Tôn chơn chánh giảng dạy, vị đã biết, đã thấy, bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác. Ở đây, mọi người cần phải cùng nhau tụng đọc, không có tranh luận, để phạm hạnh này được trường tồn, được duy trì lâu ngày, vì hạnh phúc cho chúng sanh, vì an lạc cho chúng sanh, vì lòng thương tưởng cho đời, vì lợi ích, vì hạnh phúc, vì an lạc cho chư Thiên và loài Người.

Thế nào là ba pháp?

……………………………..

xvii) Ba khổ tánh (tisso dukkhatā): 

       *Khổ khổ (dukkhadukkhatā)

       *hành khổ (saṅkhāradukkhatā)

       *hoại khổ (vipariṇāmadukkhatā)

---

ÌI Thảo Luận: TT Giác Đẳng điều hành

---

 III Trắc Nghiệm

Trắc nghiệm 1. Câu nào sau đây liên hệ tới ý nghĩa của khổ khổ (dukkhadukkhatà)? 

A. Nỗi đau phải chịu /

 B. Niềm vui chợt tắt / 

C. Lâu đài trên cát / 

D. Biết nhiều nên khổ 

TT Pháp Đăng cho đáp án trắc nghiệm 1: A


   Trắc nghiệm 2. Câu nào sau đây liên hệ tới ý nghĩa của hành khổ (saṅkhāradukkhatā)? 
A. Nỗi đau phải chịu /
 B. Niềm vui chợt tắt /
 C. Lâu đài trên cát / 
D. Biết nhiều nên khổ


TT Giác Đẳng cho đáp án trắc nghiệm 2: C

  Trắc nghiệm 3. Câu nào sau đây liên hệ tới ý nghĩa của hoại khổ (vipariṇāmadukkhatā)?
 A. Nỗi đau phải chịu / 
B. Niềm vui chợt tắt /
 C. Lâu đài trên cát / 
D. Biết nhiều nên khổ

ĐĐ Nguyên Thông cho đáp án trắc nghiệm 3: B

Trắc nghiệm 4. Một người rất hạnh phúc vì có đứa con ngoan. Ngày kia con lớn lên đi lấy chồng. Sự phân ly tạo nên nỗi buồn vô hạn. Cái khổ đó theo Phật học gọi là điều nào sau đây?
A. Khổ khổ (dukkhadukkhatā)/
 B. hành khổ (saṅkhāradukkhatā) / 
C. hoại khổ (vipariṇāmadukkhatā) /
 D. Không thuộc về điều nào kể trên


TT Pháp Đăng cho đáp án trắc nghiệm 4: C

Trắc nghiệm 5. Một cô gái về nhà chồng phải sống mỗi ngày trong cảnh làm dâu nghiệt ngã. Có khổ đó thuộc về điều nào sau đây? 
A. Khổ khổ (dukkhadukkhatā)/
BC. hành khổ (saṅkhāradukkhatā) /
 C.hoại khổ (vipariṇāmadukkhatā) /
 D. Không thuộc về điều nào kể trên

ĐĐ Nguyên Thông cho đáp án trắc nghiệm 5: A

Trắc nghiệm 6. Hồi nhỏ thấy tương lai một màu hồng. Lớn lên tiếp xúc thực tế mới hiểu cái gì cũng có cái giá phải trả. Nỗi gian truân ấy có thể hiểu thuộc điều nào sau đây?
 A. Khổ khổ (dukkhadukkhatā)/
 B. hành khổ (saṅkhāradukkhatā) / 
C.hoại khổ (vipariṇāmadukkhatā) /
 D. Không thuộc về điều nào kể trên


TT Giác Đẳng cho giảng trắc nghiệm 6