Trung Bộ Kinh - Majjhima Nikaya
Giảng sư: TT Pháp Tân
GIÁO TRÌNH TRUNG BỘ KINH HƯỚNG DẪN BÀI HỌC NGÀY 31/1/2020
46. Ðại kinh Pháp hành
(Mahàdhammasamàdàna sutta)
532. Tại sao gọi Ðại kinh Pháp
hành?
Ý nghĩa tên kinh vẫn giống như bài kinh trước: pháp hành
– dhammasamādāna - chỉ cho sự hành trì có chủ tâm hay quyết tâm. Tên được đặt
theo nội dung của pháp thoại Đức Phật giảng cho chư tỳ kheo. Bài kinh nầy nội
dung dài hơn nên gọi là đại kinh.
533. Đại ý Ðại kinh Pháp hành là gì?
1.
Hiện tại lạc, vị lai khổ.
3.
Hiện tại khổ, vị lai lạc;
4.
Hiện tại lạc, vị lai cũng an lạc.
Mặc dù bốn chi
pháp trên cũng giống như kinh trước nhưng ý nghĩa ở đây đề cập chung cho tất cả
chúng sanh hơn là chỉ nói riêng cho các tu sĩ.
534. Nghịch lý
trong cuộc sống được Đức Phật dạy thế nào?
Hầu hết chúng
sanh đều mong mỏi hạnh phúc nhưng lại tạo nhiều đau khổ cho bản thân vì không
có trí tuệ hiểu rõ nhân quả:
Này các Tỷ-kheo, phần
lớn các loài hữu tình có dục như thế này, có ước vọng như thế này, có nguyện vọng
như thế này: "Ôi, mong rằng các pháp bất khả ái, bất khả lạc, bất khả ý được
tiêu diệt! Mong rằng các pháp khả ái, khả lạc, khả ý được tăng trưởng!"
Này các Tỷ-kheo, dầu cho các loài hữu tình ấy có dục như vậy, có ước vọng như vậy,
có nguyện vọng như vậy, nhưng các pháp bất khả ái, bất khả lạc, bất khả ý được
tăng trưởng; các pháp khả ái, khả lạc, khả ý bị tiêu diệt.
Nói một cách cụ
thể hơn người vô trí không rõ nhân quả, không hiểu pháp của bậc thánh thì không
biết pháp nào nên tu tập, nên thân cận, Người có trí tuệ, có học hiểu thì ngược
lại biết pháp nên thân cận, nên học hiểu.
Pháp nên tránh là
thập ác:
Sát sanh, lấy của không cho, tà hạnh trong các dục, nói
lời vọng ngữ, nói lời hai lưỡi, nói lời ác ngữ, nói lời phù phiếm, có tâm tham
ác, có tâm sân ác, có tà kiến ác.
Pháp nên tu tập
là thập thiện:
Từ bỏ sát sanh, từ bỏ
lấy của không cho,từ bỏ các tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói lời vọng ngữ, từ bỏ
nói lời hai lưỡi, từ bỏ ác ngữ, từ bỏ nói lời phù phiếm, từ bỏ tham ác, từ bỏ
sân ác, từ bỏ ác kiến.
536 . Thế nào là làm ác với tâm sầu khổ để rồi sanh vào cõi
khổ?
Đó là hạng người sống với ác tâm, ác hạnh tự thân phiền
khổ, gây khổ cho chúng sanh khác và kiếp lai sanh gặt hái quả khổ. Đề cập hạng
người nầy Đức Phật ví dụ như sau:
Này các Tỷ-kheo, ví như trái bí đắng có tẩm thuốc độc. Rồi một
người đến muốn sống, muốn không chết, ưa lạc, hiềm ghét khổ, và có người nói với
người ấy như sau: "Này bạn, trái bí đắng này có tẩm thuốc độc, nếu bạn muốn,
hãy ăn. Trong khi ăn, bạn không được thích thú về sắc, về hương, về vị. Sau khi
ăn, bạn có thể đi đến chết hay đau khổ gần như chết". Người ấy có thể ăn
không có suy nghĩ, không có từ bỏ. Trong khi ăn, người ấy không được thích thú
về sắc, về hương, về vị. Sau khi ăn, người ấy bị chết, hay bị đau khổ gần như
chết. Này các Tỷ-kheo, Ta nói pháp hành này giống như ví dụ ấy, tức là pháp
hành hiện tại khổ và tương lai quả báo cũng khổ.
537. Thế nào là vui trong ác hạnh để rồi đời sau khổ ?
Đó là hạng người làm ác với tâm vui sướng nhưng sự hỉ hả đó
chỉ là thức cảm giác hỷ lạc nhất thời. Người nầy vui trong sự đau khổ của chúng
sanh khác và sau khi chết sanh vào khổ cảnh. Nói về hạng người nầy Đức Thế Tôn
dùng thí dụ:
Này các Tỷ-kheo, ví như một bình đồng đựng nước uống, có sắc,
có hương, có vị, và nước uống ấy có tẩm thuốc độc. Rồi một người đến, muốn sống,
muốn không chết, muốn ưa lạc, hiềm ghét khổ. Và có người nói với người ấy như
sau: "Này bạn, bình đồng đựng nước uống này, có sắc, có hương, có vị, và
nước uống ấy có tẩm thuốc độc. Nếu bạn muốn, hãy uống. Trong khi uống, bạn sẽ
được thích thú về sắc, về hương, về vị. Sau khi uống, bạn có thể đi đến chết
hay đau khổ gần như chết". Người kia có thể uống, không suy nghĩ, không từ
bỏ. Trong khi uống, người ấy được thích thú về sắc, về hương, về vị. Sau khi uống,
người ấy có thể đi đến chết hay đau khổ gần như chết. Này các Tỷ-kheo, Ta nói
pháp hành này giống như ví dụ ấy, tức là pháp hành hiện tại lạc, tương lai quả
báo khổ.
538. Thế nào phấn đấu khổ sở để sống hiền thiện nhờ vậy
đời sau được an lạc?
Không phải tất cả người sống hiền thiện đều hạnh phúc. Có
những người làm điều lành trong sự phấn đấu khổ sở như cũng làm ra tiền mà có
người vất vả mà cũng có người ít vất vả. Đức Phật dùng thí dụ:
Này các Tỷ-kheo, ví như nước đái quỷ được trộn nhiều loại
thuốc. Rồi có người đi đến, bị bệnh hoàng đản, và có người nói với người đó như
sau: "Này bạn, nước đái quỷ này được trộn với nhiều loại thuốc. Nếu bạn muốn,
hãy uống. Trong khi uống, bạn không được thích thú về sắc, về hương, về vị.
Nhưng sau khi uống, bạn sẽ được an lạc". Người ấy có thể uống, sau khi suy
nghĩ, không có từ bỏ. Trong khi uống, người ấy không được thích thú về sắc, về
hương, về vị. Nhưng sau khi uống, người ấy được an lạc. Này các Tỷ-kheo, Ta nói
pháp hành này giống như ví dụ ấy, tức là pháp hành hiện tại khổ, tương lai quả
báo lạc.
539. Thế nào là sống an lạc với thiện pháp đời nầy và được
hạnh phúc với quả lành đời sau?
Đây là hạng người “nay vui, đời sau vui” vì tìm thấy được
hạnh phúc trong nếp sống hiền thiện và nhờ thiện nghiệp mà đời sau hưởng được
quả lành. Nói về hạng người nầy Đức Thế Tôn dùng thí dụ sau:
Này các Tỷ-kheo, ví như lạc, mật, thục tô và đường trộn lẫn
với nhau. Rồi có người đi đến bị bệnh kiết lỵ. Và có người nói với người ấy như
sau: "Này bạn, đây là lạc, mật, thục tô và đường trộn lẫn với nhau. Nếu bạn
muốn, hãy uống. Trong khi uống, bạn sẽ được thích thú về sắc, về hương, về vị.
Sau khi uống, bạn sẽ được an lạc". Người kia có thể uống, sau khi suy
nghĩ, không có từ bỏ. Trong khi uống, người kia được thích thú về sắc, về
hương, về vị. Sau khi uống, người kia được an lạc. Này các Tỷ-kheo, Ta nói pháp
hành này giống như ví dụ ấy, tức là pháp hành hiện tại lạc, tương lai quả báo
cũng lạc.
540. Đức Phật đã kết luận pháp thoại thế nào?
Đấng Thiên Nhân Sư trong sự tuyên thuyết giáo pháp đặc biệt
chú trọng những gì khiến người hành trì an lạc ngay trong hiện tại và kiếp sau
cũng an lạc:
Này các Tỷ-kheo, ví như trong tháng cuối mùa mưa, vào mùa
thu, mùa gặt hái, khí bầu trời quang đãng, không có mây, và mặt trời mọc lên giữa
bầu trời, phá sạch hắc ám khắp cả hư không, và chói sáng, hực sáng và rực sáng.
Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, pháp hành hiện tại lạc, tương lai quả báo cũng lạc
này, sau khi phá sạch các dị thuyết của các Sa-môn, Bà-la-môn tầm thường, chói
sáng, hực sáng và rực sáng.
II Thảo Luận: TT Giác Đẳng điều hànhThảo luận 2. Chúng ta thường nói nhân nào quả nấy nhưng trong bài kinh nầy có đề cập đến hạng người sống theo ác hạnh hiện tại lạc tương lai khổ vậy ác nghiệp có thể tạo hiện báo nghiệp vui không? - TT Tuệ Siêu
Thảo luận 3. Tại sao trong A Tỳ Đàm khi nói về tâm quả bất thiện thì có rất ít so với tâm quả thiện; ngay cả tâm quả bất thiện đa số thì thọ xả nhưng nhìn chung thì đau khổ giữa trần gian nầy thì quá lớn, quá nhiều. Tại sao có sự chênh lệch dường như mâu thuẩn như vậy? Tại sao không có tâm quả thọ ưu mà chỉ có tâm quả thọ khổ? Phải chăng sự đau khổ của tâm không được kể là quả của nghiệp theo A tỳ đàm? - TT Tuệ Siêu
Thảo luận 4. Câu kết của pháp thoại: Này các Tỷ-kheo, ví như trong tháng cuối mùa mưa, vào mùa thu, mùa gặt hái, khí bầu trời quang đãng, không có mây, và mặt trời mọc lên giữa bầu trời, phá sạch hắc ám khắp cả hư không, và chói sáng, hực sáng và rực sáng. Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, pháp hành hiện tại lạc, tương lai quả báo cũng lạc này, sau khi phá sạch các dị thuyết của các Sa-môn, Bà-la-môn tầm thường, chói sáng, hực sáng và rực sáng. Như vậy phải chăng trọng tâm của giáo pháp là dạy sống thế nào mà an lạc đời nầy mà cũng an lạc đời sau? - TT Tuệ Siêu
III Trắc Nghiệm
No comments:
Post a Comment