Trung Bộ Kinh - Majjhima Nikaya
Giảng sư: TT Tuệ Siêu
GIÁO TRÌNH TRUNG BỘ KINH HƯỚNG DẪN BÀI HỌC NGÀY 1/3/2020
65. Kinh Bhaddàli (Bhaddàli
sutta)
768. Tại sao gọi là Kinh Bhaddàli ?
Tên bài kinh lấy từ tên tỳ kheo Bhaddàli nhân vật mà câu
chuyện nội dung xoay quanh. Bài kinh nầy rất khó dịch không phải do nghĩa lý mà
do văn phong. Những lời khiển trách của Đức Từ Phụ hoàn toàn phát xuất từ tâm
bi mẫn của Ngài.
769. Đại ý Kinh Bhaddàli là gì?
Bhddàli là một tỳ kheo do túc nghiệp (…) luôn cảm thấy sự ăn uống
quan trọng. Khi Đức Phật khuyến khích chư tỳ kheo sống với hạnh nhất toạ thực
thì vị nầy trình bày là không thể thực hành được. Suốt ba tháng sau đó Bhaddàli
tránh không gặp Đức Phật. Rồi cuối cùng vị nầy đến sám hối và nhận huấn thị từ
Bậc Đạo Sư.
770. Đức Phật khuyến khích chư tỳ kheo điều gì?
-- Này
các Tỷ-kheo, Ta ăn chỉ ngồi một lần (Ekasanabhojana). Này các Tỷ-kheo, do Ta ăn chỉ ngồi một lần, Ta cảm thấy ít bệnh, ít não, nhẹ nhàng, có sức và lạc trú. Này các Tỷ-kheo, hãy ăn chỉ ngồi một lần. Này các Tỷ-kheo, hãy ăn chỉ ngồi một lần, và các Ông sẽ cảm thấy ít bệnh, ít não, nhẹ nhàng, có sức và lạc trú.
Gọi là khuyến khích vì “nhất toạ thực” không phải là học giới. Giới
luật cho phép chư tỳ kheo ăn trong khung thòi gian quy định nhưng có thể ăn nhiều
lần trong thời gian đó. Nhất toạ thực là hạnh chỉ ăn một lần. Khi đã rời chỗ ngồi
không ăn nữa.
771. Bhddàli đã có thái độ thế nào khi nghe lời khuyến kích của
Đức Phật?
Khi được nói vậy, Tôn giả Bhaddali bạch
Thế Tôn:
-- Bạch Thế Tôn, con không có thể ăn
chỉ ngồi một lần. Bạch Thế Tôn, nếu con ăn chỉ ngồi một lần, thời con cảm thấy
như là hối tiếc, như là hối hận.
-- Vậy này Bhaddali, khi nào Ông được
mời, hãy ăn tại chỗ một phần ăn, rồi đem về một phần ăn để ăn sau. Như vậy, này
Bhaddali, Ông có thể ăn như vậy và sống qua ngày không?
-- Như vậy, bạch Thế Tôn, con cũng
không có thể ăn được. Bạch Thế Tôn, nếu con có ăn như vậy, con vẫn cảm thấy như
là hối tiếc, như là hối hận.
Rồi Tôn giả Bhaddali, trong khi chúng
Tỷ-kheo chấp hành học giới đã được Thế Tôn chế định, tuyên bố sự bất lực (của
mình). Rồi Tôn giả Bhaddali, trong ba tháng tròn, không diện kiến Thế Tôn vì
không thực hành trọn vẹn học giới trong giáo pháp bậc Ðạo Sư.
772. Tỳ kheo Bhaddhàli đã sám hối sau đó thế nào?
Được chư tỳ kheo pháp lữ khuyên nhắc, Bhaddhàli đến sám hối với Đức
Thế Tôn:
Sau một thời gian, một số đông Tỷ-kheo đang làm y cho Thế
Tôn (Civarakamma) và nói rằng: "Sau khi làm y xong, sau ba tháng này, Thế
Tôn sẽ du hành". Rồi Tôn giả Bhaddali đến tại chỗ các vị Tỷ-kheo ấy, sau
khi đến, nói lên với các Tỷ-kheo ấy những lời chào hỏi thăm, sau khi nói lên những
lời chào đón hỏi thăm thân hữu rồi ngồi xuống một bên. Những Tỷ-kheo ấy nói với
Tôn giả Bhaddali đang ngồi một bên:
-- Này Hiền giả Bhaddali, tấm y này đang được làm cho Thế
Tôn. Sau khi làm y xong, sau ba tháng này, Thế Tôn sẽ du hành. Này Hiền giả
Bhaddali, hãy khéo tư niệm đến trường hợp đặc biệt này (Desakam). Chớ để về
sau, lại càng khó khăn hơn cho Hiền giả.
-- Thưa vâng, chư Hiền.
Tôn giả Bhaddali vâng đáp các Tỷ-kheo ấy, đi đến chỗ Thế
Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Sau khi ngồi xuống một
bên, Tôn giả Bhaddali bạch Thế Tôn:
-- Bạch Thế Tôn, một lỗi lầm đã chiếm đoạt con, thật là ngu
ngốc, thật là si mê, thật là bất thiện. Trong khi chúng Tỷ-kheo chấp hành học
giới đã được Thế Tôn chế định, con đã tuyên bố sự bất lực của con. Bạch Thế
Tôn, mong Thế Tôn chấp nhận cho con lỗi lầm này là một lỗi lầm để có thể phòng
hộ trong tương lai.
-- Này Bhaddali, thật sự một lỗi lầm đã chiếm đoạt Ông, thật
là ngu ngốc, thật là si mê, thật là bất thiện. Trong khi chúng Tỷ-kheo chấp
hành học giới đã được Như Lai chế định, Ông đã tuyên bố sự bất lực của Ông. .
773. Sau đó Đức
Phật đã huấn thị thế nào?
Ngài nêu lên một trường
hợp, dù không bao giờ xẩy ra, nói về tâm nhu thuận của những đệ tử trưởng thành
trong giáo pháp:
Này Bhaddali, Ông nghĩ thế nào? Ở đây, có Tỷ-kheo câu phần
giải thoát. Ta nói với vị ấy như sau: "Này Tỷ-kheo, hãy đến và tự làm cầu
cho Ta qua khỏi đám bùn". Vị ấy tự đến làm cầu, hay tránh né thân chỗ
khác, hay nói: "Không"?
-- Không phải vậy, bạch Thế Tôn.
-- Này Bhaddali, Ông nghĩ thế nào? Ở đây, có vị Tỷ-kheo tuệ
giải thoát... thân chứng... kiến chí... tín thắng giải... tùy pháp hành... tùy
tín hành. Ta nói với vị ấy như sau: "Này Tỷ-kheo, hãy đến và tự làm cầu
cho Ta qua khỏi đám bùn". Vị ấy tự đến làm cầu, hay tránh né thân chỗ
khác, hay nói: "Không"?
-- Không phải vậy, bạch Thế Tôn.
-- Này Bhaddali, Ông nghĩ thế nào? Này Bhaddali, trong thời
gian ấy Ông có phải là câu phần giải thoát, hay huệ giải thoát hay thân chứng,
hay kiến chí, hay tín thắng giải, hay tùy pháp hành, hay tùy tín hành?
-- Thưa không, bạch Thế Tôn.
-- Này Bhaddali, có phải trong thời gian ấy, Ông trống
không, rỗng không, phạm lỗi?
-- Thưa vâng, bạch Thế Tôn. Bạch Thế Tôn, một lỗi lầm đã chiếm
đoạt con, thật là ngu ngốc, thật là si mê, thật là bất thiện. Trong khi chúng Tỷ-kheo
chấp hành học giới đã được Thế Tôn chế định, con đã tuyên bố sự bất lực của
con. Bạch Thế Tôn, mong Thế Tôn chấp nhận cho con lỗi lầm này là một lỗi lầm, để
có thể phòng hộ trong tương lai.
-- Này Bhaddali, thật sự một lỗi lầm đã chiếm đoạt Ông, thật
là ngu ngốc, thật là si mê, thật là bất thiện. Trong khi chúng Tỷ-kheo chấp
hành học giới đã được Ta chế định, Ông đã tuyên bố sự bất lực của Ông. Này
Bhaddali, nếu Ông sau khi thấy một lỗi lầm là một lỗi lầm, và như pháp phát lộ,
chúng ta sẽ chấp nhận cho Ông. Vì rằng, này Bhaddali, như vậy là sự lớn mạnh
trong giới luật của bậc Thánh, nghĩa là bất cứ ai, sau khi thấy một lỗi lầm là
một lỗi lầm, phải như pháp phát lộ và phòng hộ trong tương lai.
Thái độ học hỏi có liên quan lớn với sự thực hành:
Ở đây, này Bhaddali, có Tỷ-kheo không thực hành trọn vẹn học
giới trong giáo pháp của bậc Ðạo Sư. Vị ấy suy nghĩ như sau: "Ta hãy sống
tại một trú xứ xa vắng, khu rừng, gốc cây, sườn núi, chỗ hoang dã, hang núi,
nghĩa địa, tùng lâm, ngoài trời, đống rơm. Và ta có thể chứng được thượng nhân
pháp, tri kiến thù thắng, xứng đáng bậc Thánh". Vị ấy sống tại một trú xứ
xa vắng, khu rừng, gốc cây, sườn núi, chỗ hoang dã, hang núi, nghĩa địa, tùng
lâm, ngoài trời, đống rơm. Khi vị ấy sống viễn ly như vậy, bậc Ðạo Sư quở
trách, các vị đồng Phạm hạnh có trí sau khi quán sát quở trách, chư Thiên quở
trách, tự mình quở trách mình. Vị này bị bậc Ðạo Sư quở trách, bị các vị đồng
Phạm hạnh có trí sau khi quán sát quở trách, bị chư Thiên quở trách, bị tự mình
quở trách mình, nên không chứng được thượng nhân pháp, tri kiến thù thắng xứng
đáng bậc Thánh. Tại sao vậy? Sở dĩ như vậy, này Bahaddali, là vì vị ấy không thực
hành trọn vẹn học giới trong giáo pháp bậc Ðạo Sư.
Nhưng ở đây, này Bhaddali, có Tỷ-kheo thực hành trọn vẹn học
giới trong giáo pháp bậc Ðạo Sư. Vị ấy suy nghĩ như sau: "Ta hãy sống tại
một trú xứ xa vắng, khu rừng, gốc cây, sườn núi, chỗ hoang dã, hang núi, nghĩa
địa, tùng lâm, ngoài trời, đống rơm. Và ta có thể chứng được thượng nhân pháp,
tri kiến thù thắng xứng đáng bậc Thánh". Vị ấy sống tại một trú xứ xa vắng,
khu rừng, gốc cây, sườn núi, chỗ hoang dã, hang núi, nghĩa địa, tùng lâm, ngoài
trời, đống rơm. Khi vị ấy sống viễn ly như vậy, bậc Ðạo Sư không quở trách, các
vị đồng Phạm hạnh có trí sau khi quán sát không quở trách, chư Thiên không quở
trách, tự mình không quở trách mình. Vị này không bị bậc Ðạo Sư quở trách,
không bị các đồng Phạm hạnh sau khi quán sát quở trách, không bị chư Thiên quở
trách, không bị mình quở trách mình, nên chứng được thượng nhân pháp, tri kiến
thù thắng xứng đáng bậc Thánh. Tại sao vậy? Sở dĩ như vậy, này Bhaddali, là vì
vị ấy thực hành trọn vẹn học giới trong giáo pháp bậc Ðạo Sư.
Vị ấy ly dục, ly bất thiện pháp, chứng và trú Thiền thứ nhất,
một trạng thái hỷ lạc do ly dục sanh, có tầm, có tứ. Vì sao vậy? Sở dĩ như vậy,
này Bhaddali, là vì vị ấy thực hành trọn vẹn học giới trong giáo pháp bậc Ðạo
Sư. Và lại nữa, này Bhaddali, Tỷ-kheo diệt tầm và tứ, chứng và trú Thiền thứ
hai, một trạng thái hỷ lạc do định sanh, không tầm, không tứ, nội tĩnh nhất
tâm. Vì sao vậy? Sở dĩ như vậy, này Bhaddali, là vì vị ấy thực hành trọn vẹn học
giới trong giáo pháp bậc Ðạo Sư. Và lại nữa này Bhaddali, Tỷ-kheo ly hỷ trú xả,
chánh niệm tỉnh giác, thân cảm sự lạc thọ mà các bậc Thánh gọi là xả niệm lạc
trú, chứng và trú Thiền thứ ba. Vì sao vậy? Sở dĩ như vậy, này Bhaddali, là vì
vị ấy thực hành trọn vẹn học giới trong giáo pháp bậc Ðại Sư. Và lại nữa, này
Bhaddali, Tỷ-kheo xả lạc, xả khổ, diệt hỷ ưu đã cảm thọ trước, chứng và trú Thiền
thứ tư, không khổ, không lạc, xả niệm, thanh tịnh. Vì sao vậy? Sở dĩ như vậy,
này Bhaddali, là vì vị ấy thực hành trọn vẹn học giới trong giáo pháp bậc Ðạo
Sư.
Với tâm định tĩnh, thuần tịnh, không cấu nhiễm, không phiền
não, nhu nhuyến, dễ sử dụng, vững chắc, bình tĩnh như vậy, vị ấy dẫn tâm hướng
tâm đến túc mạng minh. Vị ấy nhớ đến các đời sống quá khứ, như một đời, hai đời,...,
vị ấy nhớ đến nhiều đời sống quá khứ cùng với các nét đại cương và các chi tiết.
Vì sao vậy? Sở dĩ như vậy, này Bhaddali, là vì vị ấy thực hành trọn vẹn học giới
trong giáo pháp bậc Ðạo Sư. Vị ấy với tâm định tĩnh, thuần tịnh, không cấu nhiễm,
không phiền não, nhu nhuyến, dễ sử dụng, vững chắc, bình tĩnh như vậy, dẫn tâm
hướng tâm đến trí tuệ về sanh tử của chúng sanh. Vị ấy với thiên nhãn thuần tịnh,
siêu nhân, thấy sự sống và sự chết của chúng sanh. Vị ấy biết rõ rằng, chúng
sanh là người hạ liệt, kẻ cao sang, người đẹp đẽ, kẻ thô xấu, người may mắn, kẻ
bất hạnh... đều do hạnh nghiệp của họ? Vì sao vậy? Sở dĩ như vậy, này Bhaddali,
là vì vị ấy thực hành trọn vẹn học giới trong giáo pháp của bậc Ðạo Sư.
Vị ấy với tâm định tĩnh, thuần tịnh, không cấu nhiễm, không
phiền não, nhu nhuyến, dễ sử dụng, vững chắc, bình tĩnh như vậy, dẫn tâm, hướng
tâm đến lậu tận trí. Vị ấy biết như thật: "Ðây là khổ", ... biết như
thật: "Ðây là con đường đưa đến diệt khổ", biết như thật: "Ðây
là những lậu hoặc".... ...biết như thật: "Ðây là con đường đưa đến sự
diệt trừ các lậu hoặc".
Nhờ biết như vậy, như vậy, tâm của vị ấy thoát khỏi dục lậu,
thoát khỏi hữu lậu, thoát khỏi vô minh lậu. Ðối với tự thân đã giải thoát như vậy,
vị ấy khởi lên sự hiểu biết: "Ta đã giải thoát". Vị ấy biết:
"Sanh đã tận, Phạm hạnh đã thành, việc cần làm đã làm, sau đời hiện tại,
không có đời sống nào khác nữa". Vì sao vậy? Sở dĩ như vậy, này Bhaddali,
là vì vị ấy thực hành trọn vẹn học giới trong giáo pháp bậc Ðạo Sư.
774. Thái độ của Tăng Chúng đối với cá nhân lầm lỗi nên được ý thức
thế nào?
Từ lời dạy của Đức Phật, tỳ kheo Bhaddiya hỏi thêm về giới luật:
Ðược nghe nói vậy, Tôn giả Bhaddali bạch Thế Tôn:
-- Bạch Thế Tôn, do nhân gì, do duyên gì, ở đây (chúng Tăng)
luôn luôn kết tội Tỷ-kheo? Bạch Thế Tôn, lại do nhân gì, do duyên gì ở đây,
(chúng Tăng) không luôn luôn kết tội Tỷ-kheo như vậy?
-- Này Bhaddali, ở đây, có Tỷ-kheo thường hay phạm giới tội,
phạm nhiều giới tội, khi bị các Tỷ-kheo nói, tránh né câu hỏi bằng một câu hỏi
khác, hướng câu chuyện ra ngoài vấn đề, hiện khởi phẫn nộ, sân hận, và bất mãn,
không xử sự chơn chánh, không có lắng dịu, không có chấm dứt giới tội, không có
nói: "Tôi phải làm gì để chúng Tăng hoan hỷ?" Ở đây, này Bhaddali,
các Tỷ-kheo nghĩ như sau: "Này chư Hiền, Tỷ-kheo này thường hay phạm giới
tội, phạm nhiều giới tội, khi bị các Tỷ-kheo nói, tránh né câu hỏi bằng một câu
hỏi khác, hướng câu chuyện ra ngoài vấn đề, hiện khởi phẫn nộ, sân hận và bất
mãn, không xử sự chơn chánh, không có lắng dịu, không có chấm dứt giới tội,
không có nói: "Tôi phải làm gì để chúng Tăng hoan hỷ?" Tốt lành thay,
nếu chư Tôn giả, sau khi điều tra nhiều lần Tỷ-kheo này, chớ có giải tội ấy một
cách mau chóng". Như vậy, này Bhaddali, các Tỷ-kheo, sau khi điều tra nhiều
lần Tỷ-kheo ấy, không giải tội ấy một cách mau chóng.
Nhưng ở đây, này Bhaddali, lại có Tỷ-kheo, thường hay phạm
giới tội, phạm nhiều giới tội, khi bị các Tỷ-kheo nói, không tránh né câu hỏi bằng
một câu hỏi khác, không hướng câu chuyện ra ngoài vấn đề, không hiện khởi phẫn
nộ, sân hận và bất mãn, xử sự chơn chánh, có tự lắng dịu, có chấm dứt giới tội,
có nói: "Tôi phải làm gì để chúng Tăng hoan hỷ?" Ở đây, này Bhaddali,
các Tỷ-kheo nghĩ như sau: "Này chư Hiền, Tỷ-kheo này thường hay phạm giới
tội, phạm nhiều giới tội, khi bị các Tỷ-kheo nói, không tránh né câu hỏi bằng một
câu hỏi khác, không hướng câu chuyện ra ngoài vấn đề, không hiện khởi phẫn nộ,
sân hận và bất mãn, xử sự chơn chánh, có tự lắng dịu, có chấm dứt giới tội, có
nói: "Tôi phải làm gì để chúng Tăng hoan hỷ?" Tốt lành thay, nếu chư
Tôn giả, sau khi điều tra nhiều lần Tỷ-kheo này, hãy giải tội ấy một cách mau
chóng". Như vậy, này Bhaddali, các Tỷ-kheo, sau khi điều tra nhiều lần Tỷ-kheo
ấy, giải tội ấy một cách mau chóng.
Ở đây, này Bhaddali, có Tỷ-kheo không thường phạm giới tội,
không phạm nhiều giới tội, khi bị các Tỷ-kheo nói, tránh né câu hỏi này bằng một
câu hỏi khác, hướng câu chuyện ra ngoài vấn đề, hiện khởi phẫn nộ, sân hận và bất
mãn, không xử sự chơn chánh, không có tự lắng dịu, không có chấm dứt giới tội,
không có nói "Tôi phải làm gì để chúng Tăng hoan hỷ?" Ở đây, này
Bhaddali, các Tỷ-kheo nghĩ như sau: "Này chư Hiền, Tỷ-kheo này không thường
phạm giới tội, không phạm nhiều giới tội, khi bị các Tỷ-kheo nói, tránh né câu
hỏi này bằng một câu hỏi khác, hướng câu chuyện ra ngoài vấn đề, hiện khởi phẫn
nộ, sân hận và bất mãn, không xử sự chơn chánh, không có tự lắng dịu, không có
chấm dứt giới tội, không có nói: "Tôi phải làm gì để chúng Tăng hoan hỷ?"
Tốt lành thay, nếu chư Tôn giả, sau khi điều tra nhiều lần Tỷ-kheo này, chớ có
giải tội một cách mau chóng". Như vậy, này Bhaddali, các Tỷ-kheo, sau khi
điều tra nhiều lần Tỷ-kheo ấy, không giải tội ấy một cách mau chóng.
Nhưng ở đây, này Bhaddali, lại có Tỷ-kheo không thường phạm
giới tội, không phạm nhiều giới tội, khi bị các Tỷ-kheo nói, không tránh né câu
hỏi này bằng một câu hỏi khác, không hướng câu chuyện ra ngoài vấn đề, không hiện
khởi phẫn nộ, sân hận và bất mãn, xử sự chơn chánh, có tự lắng dịu, có chấm dứt
giới tội, có nói: "Tôi phải làm gì để chúng Tăng hoan hỷ?" Ở đây, này
Bahaddali, các Tỷ-kheo nghĩ như sau: "Chư Hiền, Tỷ-kheo này không thường
phạm giới tội, không phạm nhiều giới tội, khi bị các Tỷ-kheo nói, không tránh
né câu hỏi này bằng một câu hỏi khác, không hướng câu chuyện ra ngoài vấn đề,
không hiện khởi phẫn nộ, sân hận và bất mãn, xử sự chơn chánh, có tự lắng dịu,
có chấm dứt giới tội, có nói: "Tôi phải làm gì để chúng Tăng hoan hỷ?"
Tốt lành thay, nếu chư Tôn giả, sau khi điều tra nhiều lần Tỷ-kheo này, hãy giải
tội này một cách mau chóng". Như vậy, này Bhaddali, các Tỷ-kheo, sau khi
điều tra nhiều lần Tỷ-kheo ấy, giải tội ấy một cách mau chóng.
Ở đây, này Bhaddali, có Tỷ-kheo còn sống (trong Tăng chúng)
với một ít lòng tin, với một ít lòng thương. Ở đây, này Bhaddali, các Tỷ-kheo
suy nghĩ như sau: "Chư Hiền, Tỷ-kheo này còn sống (trong Tăng chúng) với một
ít lòng tin, với một ít lòng thương. Nếu chúng ta thường hay kết tội Tỷ-kheo
này, thời chút ít lòng tin, chút ít lòng thương của vị ấy sẽ đi đến đoạn diệt.
Vậy chúng ta hãy đừng để cho chút ít lòng tin, chút ít lòng thương của vị ấy đoạn
diệt". Ví như, này Bhaddali, một người chỉ có một mắt, các thân hữu bà con
huyết thống bảo vệ con mắt còn lại ấy và suy nghĩ như sau: "Chớ để cho con
mắt còn lại này bị đoạn diệt". Cũng vậy, này Bhaddali, ở đây Tỷ-kheo còn sống
(trong Tăng chúng) với một ít lòng tin, với một ít lòng thương. Ở đây, này
Bhaddali, các Tỷ-kheo suy nghĩ như sau: "Chư Hiền, Tỷ-kheo này còn sống
(trong Tăng chúng) với một ít lòng tin, với một ít lòng thương. Nếu chúng ta
thường hay kết tội Tỷ-kheo này, thời chút ít lòng tin, chút ít lòng thương của
vị ấy sẽ đi đến đoạn diệt. Vậy chúng ta hãy đừng để cho chút ít lòng tin, chút
ít lòng thương của vị ấy bị đoạn diệt".
Này Bhaddali, do nhân này, do duyên này, ở đây (chúng Tăng)
luôn luôn kết tội Tỷ-kheo. Do nhân này, do duyên này, ở đây, (chúng Tăng) không
luôn luôn kết tội vị Tỷ-kheo.
775. Tại sao các học giới được ban hành?
-- Bạch Thế Tôn, do nhân gì, do duyên gì, lúc xưa các học giới
tuy ít hơn, nhưng các Tỷ-kheo đã ngộ nhập chánh trí nhiều hơn. Bạch Thế Tôn, lại
do nhân gì, do duyên gì, ngày nay các học giới nhiều hơn, nhưng các Tỷ-kheo ngộ
nhập chánh trí ít hơn?
-- Này Bhaddali, khi các loài hữu tình bị thối thất, khi diệu
pháp bị diệt mất, thời các học giới có nhiều hơn và các vị Tỷ-kheo ngộ nhập
chánh trí ít hơn. Này Bhaddali, khi nào một số hữu lậu pháp (Asavatthaniya
dhamma) chưa hiện khởi trong Tăng chúng, khi ấy bậc Ðạo Sư vẫn không chế định một
học giới cho các đệ tử. Và này Bhaddali, ở đây, chỉ khi nào một số hữu lậu pháp
hiện khởi trong Tăng chúng, chỉ khi ấy bậc Ðạo Sư mới chế định học giới cho các
đệ tử để đối trị lại các pháp hữu lậu ấy. Này Bhaddali, ở đây, khi nào Tăng
chúng chưa lớn mạnh, khi ấy một số hữu lậu pháp chưa hiện khởi trong Tăng
chúng. Và này Bhaddali, chỉ khi nào Tăng chúng đã được lớn mạnh, thời ở đây một
số hữu lậu pháp hiện khởi trong Tăng chúng, khi ấy bậc Ðạo Sư mới chế định học
giới cho các đệ tử để đối trị lại các pháp hữu lậu ấy. Này Bhaddali, ở đây, khi
nào Tăng chúng chưa đạt được quyền lợi tối thượng... chưa đạt được danh xưng tối
thượng... chưa đạt được đa văn... chưa đạt được địa vị kỳ cựu, khi ấy một số hữu
lậu pháp chưa hiện khởi trong Tăng chúng. Và này Bhaddali, ở đây, chỉ khi nào
Tăng chúng đã đạt được địa vị kỳ cựu, thời ở đây một số hữu lậu pháp hiện khởi
trong Tăng chúng, khi ấy bậc Ðạo Sư mới chế định học giới cho các đệ tử để đối
trị lại các pháp hữu lậu ấy.
776. Người đáng quý là người có tu dưỡng
Này Bhaddali, các Ông còn số ít, khi Ta giảng cho các Ông
pháp môn ví dụ lương chủng mã. Này Bhaddali, Ông có nhớ không?
-- Bạch Thế Tôn, không.
-- Ở đây, này Bhaddali, do nhân gì, Ông xem sự việc xảy ra
như vậy?
-- Bạch Thế Tôn, vì con trong một thời gian dài, đã không thực
hành trọn vẹn học giới trong giáo pháp bậc Ðạo Sư.
-- Này Bhaddali, không phải chỉ có nhân như vậy, chỉ có
duyên như vậy. Vì rằng, trong một thời gian khá dài, này Bhaddali, Ta biết tâm
Ông với tâm của Ta (Ta biết rằng): Khi Ta thuyết pháp, kẻ ngu si này không có để
tâm, không có tác ý, không dùng nhứt thiết tâm để tư niệm, không có nghe pháp với
(hai) tai sẵn sàng. Và này Bhaddali, Ta sẽ giảng cho Ông pháp môn ví dụ lương
chủng mã. Hãy nghe và suy nghiệm kỹ, Ta sẽ giảng.
-- Thưa vâng, bạch Thế Tôn.
Tôn giả Bhaddali, vâng đáp Thế Tôn. Thế Tôn giảng như sau:
-- Này Bhaddali, ví như một người điều mã sư thiện xảo, có
nhận được một con lương mã hiền thiện, trước hết phải huấn luyện con ngựa ấy
cho quen với dây cương. Trong khi huấn luyện nó cho quen với dây cương, nếu nó
có vùng vẫy, nhảy chồm, nhảy ngược, chống cự, vì chưa quen sự huấn luyện trước
kia chưa làm. Con ngựa ấy do sự huấn luyện thường xuyên, do sự huấn luyện tiếp
tục, được thuần thục về phương diện ấy.
Này Bhaddali, khi con lương mã hiền thiện do huấn luyện thường
xuyên, do sự huấn luyện tiếp tục, đã được thuần thục về phương diện ấy, thời
người điều mã sư lại huấn luyện thêm con ngựa ấy cho quen với yên ngựa. Trong
khi huấn luyện nó cho quen với yên ngựa, nếu nó có vùng vẫy, nhảy chồm, nhảy
ngược, chống cự vì chưa quen sự huấn luyện trước đây chưa làm. Con ngựa ấy do sự
huấn luyện thường xuyên, do sự huấn luyện tiếp tục, được thuần thục về phương
diện ấy.
Này Bhaddali, khi con lương mã hiền thiện do huấn luyện thường
xuyên, do huấn luyện tiếp tục, đã được thuần thục về phương diện ấy, thời người
điều mã sư lại huấn luyện thêm con ngựa ấy cho quen với sự diễn hành, đi vòng
quanh, đi đầu móng chân, chạy phi, hí, các trò chơi vương giả, vương lực, tối
thượng tốc lực, tối thượng nhanh nhẹn, tối thượng thiện hành. Trong khi huấn
luyện cho nó quen với tối thượng tốc lực, tối thượng nhanh nhẹn, tối thượng thiện
hành, nếu nó có vùng vẫy, nhảy chồm, nhảy ngược, chống cự vì chưa quen sự huấn
luyện trước đây chưa làm. Con ngựa ấy do sự huấn luyện thường xuyên, do sự huấn
luyện tiếp tục, được thuần thục về phương diện ấy.
Này Bhaddali, khi con lương mã hiền thiện, do huấn luyện thường
xuyên, do huấn luyện tiếp tục, đã được thuần phục về phương diện ấy, thời người
điều mã sư lại giúp thêm con ngựa ấy về phần sắc đẹp và trang sức. Này
Bhaddali, con lương mã, hiền thiện được thành tựu mười đặc tánh này trở thành xứng
đáng cho bậc vua chúa, trở thành báu vật của vua, được liệt vào một ấn tướng của
vua.
Cũng vậy, này Bhaddali, một Tỷ-kheo thành tựu được mười pháp
trở thành đáng được kính trọng, đáng được tôn kính, đáng được cúng dường, đáng
được chấp tay, là phước điền vô thượng ở đời. Thế nào là mười? Ở đây, này
Bhaddali, Tỷ-kheo thành tựu vô học chánh tri kiến, thành tựu vô học chánh tư
duy, thành tựu vô học chánh ngữ, thành tựu vô học chánh nghiệp, thành tựu vô học
chánh mạng, thành tựu vô học chánh tinh tấn, thành tựu vô học chánh niệm, thành
tựu vô học chánh định, thành tựu vô học chánh trí, thành tựu vô học chánh giải
thoát. Này Bhaddali, Tỷ-kheo thành tựu mười pháp này trở thành đáng được kính
trọng, đáng được tôn kính, đáng được cúng dường, đáng được chấp tay, là phước
điền vô thượng ở đời.
II Thảo Luận: TT Giác Đẳng điều hành
III Trắc Nghiệm
No comments:
Post a Comment