Trung Bộ Kinh - Majjhima Nikaya
Giảng sư: ĐĐ Pháp Tín
GIÁO TRÌNH TRUNG BỘ KINH HƯỚNG DẪN BÀI HỌC NGÀY 15/3/2020
76. Kinh Sandaka (Sandaka
sutta)
842. Tại sao gọi là Kinh Sandaka?
Tên bài kinh lấy theo nhân vật chính, du sĩ ngoại đạo Sandaka, người
đến đối thoại với Tôn giả Ananda trong bài kinh nầy.
843. Đại ý Kinh Sandaka là gì?
Thuở ấy Thế Tôn trú ở Kosambi. Bấy giờ có cuộc gặp mặt giữa tôn giả
Ananda và du sĩ Sandaka có cuộc đàm luận về đạo lý. Vị thị giả của Đức Phật đã
có một trình bày về sự khác biệt tương phản giữa giáo pháp của Đức Phật và giáo
thuyết của ngoại đạo.
844. Tôn giả Ananda, du sĩ Sandaka là những nhân vật thế nào?
Tôn giả Ananda là thị giả của Đức Thế Tôn. Ngài là bậc thông tuệ
tuyệt vời và có trí nhớ phi thường. Tôn giả được xem là vị “thủ khố của chánh
pháp”, là vị đã trùng tuyên phần lớn những lời dạy của Đức Phật trong kỳ kết tập
tam tạng đầu tiên.
Du sĩ Sandaka là một du sĩ ngoại đạo có nhiều bạn hữu. Không có
nhiều chi tiết được đề cập về vị nầy trong Tam tạng kinh điển.
845. Du sĩ Sandaka đặt câu hỏi thế nào?
Trong sự thân thiện và nhiều thiện chí học hỏi, du sĩ Sandaka muốn
biết về lời dạy của Đức Phật:
-- Hãy đến, Tôn giả Ananda! Thiện lai, Tôn giả Ananda! Ðã lâu Tôn
giả Ananda mới tạo cơ hội này, nghĩa là đến đây. Tôn giả Ananda hãy ngồi, đây
là chỗ ngồi đã soạn sẵn.
Tôn giả Ananda ngồi trên chỗ đã soạn sẵn. Du sĩ Sandaka lấy một
ghế thấp khác rồi ngồi xuống một bên. Tôn giả Ananda nói với du sĩ Sandaka đang
ngồi một bên:
-- Này Sandaka, nay các vị hội họp nhau ở đây, đang bàn vấn đề gì?
Và câu chuyện gì giữa các vị bị gián đoạn?
-- Tôn giả Ananda, hãy gác một bên vấn đề chúng tôi đang hội họp
bàn luận. Lát nữa Tôn giả Ananda nghe lại cũng không khó khăn gì. Lành thay,
nếu được Tôn giả Ananda thuyết cho pháp thoại vị Ðạo sư của mình.
846. Tôn giả Ananda đã trả lời thế nào?
Đầu tiên Tôn giả đã không đi thẳng vào tổng quan giáo Pháp của Đức
Phật mà nói lên những giáo thuyết không phải là cơ sở tốt cho sự chuyển hoá cuộc
sống mà Ngài gọi là “phi phạm hạnh trú”:
-- Này Sandaka, bốn pháp phi phạm hạnh trú này, do Thế Tôn, bậc
Tri Giả, Kiến Giả, Bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác tuyên bố, và bốn pháp bất an
phạm hạnh cũng được tuyên bố. Ở đây, người có trí không thể tự mình sống Phạm
hạnh và nếu sống, thời không thể thành đạt chánh đạo, pháp và chí thiện.
(Thuyết vô hành)
-- Ở đây, này Sandaka, có vị Ðạo sư có thuyết lý như sau, có quan
điểm như sau: "Không có bố thí, không có lễ hy sinh, không có tế tự, không
có quả dị thục các nghiệp thiện ác, không có đời này, không có đời khác, không
có mẹ, không có cha, không có loại hóa sanh, ở đời không có những vị Sa-môn,
Bà-la-môn chánh hướng, chánh hạnh, sau khi đã tự mình giác ngộ với thắng trí
tuyên bố về đời này và đời sau. Con người này do bốn đại họp thành, khi mệnh
chung, địa đại quy nhập địa giới, thủy đại quy nhập thủy giới, hỏa đại quy nhập
hỏa giới, phong đại quy nhập phong giới, các căn nhập vào hư không. Bốn người,
gánh quan tài với người nằm trong quan tài là năm, gánh người chết mang đi, đến
chỗ hỏa táng và thốt ra những lời kể lể, đặc tánh của người chết. Các xương
thành màu xám như chim bồ câu, và những vật cúng dường trở thành tro bụi. Chỉ
có người ngu mới tán dương bố thí, lời nói của họ trống không, giả dối, vô ích
khi họ chấp thuyết "có sự hiện hữu (Atthikavada)". Kẻ ngu cũng như
người trí, sau khi thân hoại mạng chung sẽ đoạn diệt, tiêu thất, không còn tồn
tại sau khi chết".
Ở đây, này Sandaka, người có trí suy tư như sau: "Vị Tôn sư
này, thuyết lý như vầy, quan điểm như vầy: "Không có bố thí, không có lễ
hy sinh... , không còn tồn tại sau khi chết". Nếu vị Tôn sư này nói đúng
sự thật, thời cái gì đã làm ở đây không phải ta làm, cái gì được sống ở đây
không phải ta sống, nhưng cả hai chúng ta ở đây đều đồng đẳng khi chứng Sa-môn
quả, và ta không có nói: "Cả hai chúng ta, sau khi thân hoại mạng chung,
sẽ bị đoạn diệt, tiêu thất, sẽ không hiện hữu sau khi chết". Thật sự là
quá độ hạnh lõa thể, trọc đầu, tinh tấn ngồi chõ hỏ, nhổ lông tóc của vị Tôn sư
này; trong khi ta sống trong gia đình được con cái bao bọc đoanh vây, thọ dụng
chiên-đàn Kasi, mang dùng vòng hoa, hương liệu phấn sáp, hưởng thọ vàng bạc, và
trong đời sau ta sẽ đồng đẳng với vị Tôn sư này về chỗ thọ sanh. Như vậy, ta
biết gì, thấy gì mà ta sẽ sống Phạm hạnh dưới vị Ðạo sư này?" Vị ấy sau
khi biết phi phạm hạnh trú này, yểm ly hạnh ấy và bỏ đi.
(Thuyết vô nhân quả)
Lại nữa, này Sandaka, ở đây có vị Ðạo sư có thuyết lý như sau, có
quan điểm như sau: "Tự làm hay khiến người làm, chém giết hay khiến người
chém giết, đốt nấu hay khiến người đốt nấu, gây phiền muộn, hay khiến người gây
phiền muộn, gây áo não hay khiến người gây áo não, tự mình gây sợ hãi hay khiến
người gây sợ hãi, sát sanh, lấy của không cho, phá cửa nhà mà vào, cướp đoạt,
đánh cướp một nhà lẻ loi, chận đường cướp giựt, tư thông vợ người, nói láo,
hành động như vậy không có tội ác. Nếu lấy một bánh xe sắc bén giết hại tất cả
chúng sanh trên cõi đất này, làm thành một đống thịt, thành một chồng thịt,
cũng không vì vậy mà có tội ác, gây ra tội ác. Nếu đi trên bờ phía Nam sông
Hằng giết hại, tàn sát, chém giết, khiến người chém giết, đốt nấu, khiến người
đốt nấu, cũng không vì vậy có tội ác, gây ra tội ác. Nếu đi trên bờ phía Bắc
sông Hằng bố thí, khiến người bố thí, tế lễ, khiến người tế lễ, cũng không vì
vậy có phước báo, tạo nên phước báo. Bố thí, tự điều phục, tự chế ngự, nói thật
không có công đức, không tạo nên công đức".
Ở đây, này Sandaka, người có trí suy tư như sau: "Vị Tôn sư
này, có thuyết lý như vầy, có quan điểm như vầy: "Tự làm, khiến người làm,
... , không tạo nên công đức". Nếu vị Tôn sư này nói đúng sự thật, thời
cái gì đã làm ở đây không phải ta làm, cái gì được sống ở đây không phải ta
sống; nhưng cả hai chúng ta ở đây đều đồng đẳng khi chứng Sa-môn quả, và ta
không có nói: "Hành động của cả hai chúng ta không tạo ra tội ác". Thật
sự là quá độ... mà ta sẽ sống Phạm hạnh dưới vị Ðạo sư này?" Vị ấy sau khi
biết phi phạm hạnh trú này, yểm ly hạnh ấy và bỏ đi.
(Thuyết định mệnh)
Lại nữa, này Sandaka, ở đây, có vị Ðạo sư có thuyết lý như vậy, có
quan điểm như vầy: "Không có nhân, không có duyên, các loài hữu tình bị
nhiễm ô; không có nhân, không có duyên, các loài hữu tình sẽ bị nhiễm ô. Không
có nhân, không có duyên, các loài hữu tình được thanh tịnh, không nhân không
duyên, các loài hữu tình sẽ được thanh tịnh. Không có lực, không có tinh tấn,
không có nhân lực, không có cố gắng của người. Tất cả loài hữu tình, tất cả
chúng sanh, tất cả sanh loại, tất cả sinh mạng đều không tự tại, không lực,
không tinh tấn. Họ bị dắt dẫn chi phối bởi định mệnh, bởi sự trùng hợp, bởi tự
tánh. Họ hưởng thọ khổ lạc, y theo sáu sanh loại".
Ở đây, này Sandaka, người có trí suy tư như sau: "Vị Tôn sư
này có thuyết lý như vầy, có quan điểm như vầy: "Không có nhân, không có
duyên, .... Họ hưởng thọ khổ lạc, y theo sáu sanh loại". Nếu vị Tôn sư này
nói đúng sự thật, thời cái gì đã làm ở đây không phải ta làm, cái gì được sống
ở đây không phải ta sống, nhưng cả hai chúng ta ở đây đều đồng đẳng khi chứng
Sa-môn quả, và ta không có nói: "Cả hai chúng tôi, không có nhân, không có
duyên sẽ được thanh tịnh". Thật sự là quá độ... mà ta sẽ sống theo hạnh ấy
dưới vị Ðạo sư này?" Vị ấy sau khi biết phi phạm hạnh trú này, yểm ly hạnh
ấy và bỏ đi.
(Thuyết luân hồi tịnh hóa)
Lại nữa, này Sandaka, ở đây có vị Ðạo sư có thuyết lý như vầy, có
quan điểm như vầy: "Có bảy thân này không bị làm ra, không làm ra, không
bị sáng tạo, không sáng tạo, không sanh sản, thường tại như đảnh núi, đứng
thẳng như trụ đá. Chúng bất động, không chuyển biến, không xâm hại nhau. Chúng
không thể ảnh hưởng đến lạc hay khổ với nhau, hoặc cả khổ và lạc. Thế nào là
bảy? Ðịa thân, thủy thân, hỏa thân, phong thân, khổ, lạc, và thứ bảy là mạn.
Bảy thân này không bị làm ra, không làm ra, không bị sáng tạo, không sáng tạo,
không sanh sản, thường tại như đỉnh núi, đứng thẳng như trụ đá. Chúng bất động,
không chuyển biến, không xâm hại nhau. Chúng không thể ảnh hưởng đến lạc hay
khổ với nhau, hoặc cả khổ và lạc. Ở đây, không có người giết hại hoặc người bị
giết hại, người nghe hoặc người nói, người biết hoặc người khiến cho biết, khi
có một ai dùng lưỡi kiếm sắc bén chém đầu, thời không ai tước đoạt sanh mạng
của ai cả, lưỡi kiếm chỉ rơi vào giữa bảy thân mà thôi. Có tất cả là 14 trăm
ngàn chủng loại thác sanh, lại có thêm 60 một trăm và 6 một trăm. Có 5 một trăm
loại nghiệp và có 5 nghiệp (theo 5 căn), lại có 3 nghiệp (về thân, khẩu, ý),
lại có toàn nghiệp (thân và khẩu), bán nghiệp (ý), có 62 đạo, 62 trung kiếp, 6
giai cấp, 8 nhân địa; 4900 sanh nghiệp, 4900 kẻ du hành, 4900 chỗ ở của loài
Naga, 2000 căn, 3000 cảnh địa ngục, 36 trần giới, 7 tưởng thai, 7 vô tưởng thai,
7 tiết thai (sanh từ đốt, hay ly hệ thai) 7 loài Thiên, 7 loài Người, 7 loài
Quỷ, 7 hồ nước, 7 pavutas (núi hay hồ nhỏ), 7000 pavutas, 700 papatas (vực
thẳm), 7 mộng, 700 mộng có 8.400.000 đại kiếp, trong thời gian ấy kẻ ngu và
người trí, sau khi lưu chuyển, luân hồi, sẽ trừ tận khổ đau. Không có lời
nguyện: "Với giới này, với giới cấm này, với khổ hạnh này, hay với Phạm
hạnh này, tôi sẽ làm cho chín muồi những nghiệp chưa được thuần thục, hoặc trừ
diệt những nghiệp đã được thuần thục, bởi những nhẫn thọ liên tục không thể đo
lường, khổ và lạc với những vật đo lường, trong luân hồi không có tăng giảm,
không có cao thấp. Ví như cuộn chỉ được tung ra sẽ được kéo dài đến một mức độ
nào đó. Cũng như vậy, kẻ ngu và người trí, sau khi lưu chuyển luân hồi sẽ chấm
dứt khổ đau".
Ở đây, này Sandaka, người có trí suy tư như sau: "Vị Tôn sư
này có lý thuyết như vầy, có quan điểm như vầy: "Có bảy thân này... sẽ
chấm dứt khổ đau". Nếu vị Tôn sư này nói đúng sự thật, thời cái gì đã làm
ở đây không phải ta làm, cái gì được sống ở đây không phải ta sống, nhưng cả
hai chúng ta ở đây đều đồng đẳng khi chứng Sa-môn quả, và ta không có nói:
"Cả hai chúng tôi, sau khi lưu chuyển luân hồi sẽ chấm dứt khổ đau".
Thật sự là quá độ hạnh lõa thể, trọc đầu, tinh tấn ngồi chõ hỏ, nhổ lông tóc
của vị Tôn sư này, trong khi ta sống trong gia đình, được con cái bao bọc đoanh
vây, thọ dụng chiên-đàn Kasi, mang dùng vòng hoa, hương liệu, phấn sáp, hưởng
thọ vàng bạc, và trong đời sau ta sẽ đồng đẳng với vị Tôn sư này về chỗ thọ
sanh. Như vậy ta biết gì, ta thấy gì mà ta sẽ sống theo hạnh ấy với vị Ðạo sư
này?" Vị ấy sau khi biết phi phạm hạnh trú này, yểm ly theo hạnh ấy và bỏ
đi.
Như vậy, này Sandaka, là phi phạm hạnh trú thứ tư, được Thế Tôn,
bậc Tri Giả, Kiến Giả, bậc A la hán, Chánh Ðẳng Giác tuyên bố, và ở đây người
có trí không thể tự mình sống theo hạnh ấy, và nếu sống, thời không thể thành
đạt chánh đạo, pháp, và chí thiện.
Này Sandaka, bốn phi phạm hạnh trú này được Thế Tôn, bậc Tri Giả,
Kiến Giả, bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác tuyên bố, và ở đây, người có trí không
thể tự mình sống theo hạnh ấy, và nếu sống, thời không thể thành đạt chánh lý,
pháp, và chí thiện.
[Còn tiếp]
II Thảo Luận: TT Giác Đẳng điều hành
Thảo luận 1. Nếu chỉ áp dụng thiền tập như một kỹ thuật thư giản nhưng không tin nhân quả thì có được lợi lạc chăng? - TT Tuệ Quyền
III Trắc Nghiệm
Trắc nghiệm 1. Tại sao chấp thủ "Không có bố thí, không có lễ hy sinh, không có tế tự, không có quả dị thục các nghiệp thiện ác, không có đời này, không có đời khác, không có mẹ, không có cha, không có loại hóa sanh, ở đời không có những vị Sa-môn, Bà-la-môn chánh hướng, chánh hạnh, sau khi đã tự mình giác ngộ với thắng trí tuyên bố về đời này và đời sau” lại có ảnh hưởng lớn đến sự chuyển hoá nội tâm?
A. Vì chấp thủ tư kiến đó là con người ác hơn /
B. Vì chấp thủ đó khiến con người thấy sự tu tập không có giá trị gì /
C. Vì chấp thủ đó khiến con người đặt nặng nếp sống thoả mãn bản năng hơn là tinh thận tự chế /
D. Cả ba câu trên đều đúng
ĐĐ Pháp Tín cho đáp án trắc nghiệm 1 :D
Trắc nghiệm 2. Câu nào sau đây đúng để nói về chủ thuyết vô nhân quả?
A. Đó là chấp kiến không tin vào quả dị thục của hành động /
B. Đó là chấp kiến tin tất cả sự kiện xẩy ra đều là ngẫu nhiên /
C. Đó là chấp kiến không tin vào giá trị của nội tâm mà vật chất chính là sự chi phối chủ yếu. /
D. Cả ba điều trên
TT Tuệ Quyền cho đáp án trắc nghiệm 2:D
Trắc nghiệm 3. Nhiều Phật tử cũng đôi khi tin vào thuyết định mệnh. Câu nào sau đây cho thấy điều đó?
A. “Sống chết có số tại sao phải lo bệnh dịch?” /
B. Học tài thi phận /
C. Gẫm hay muôn sự tại Trời, Trời kia đã bắt làm người có thân, bắt phong trần phải phong trần, cho thanh cao mới được phần thanh cao /
D. Cả ba câu trên
TT Tuệ Quyền cho đáp án trắc nghiệm 3: D
No comments:
Post a Comment