Trung Bộ Kinh - Majjhima Nikaya
Giảng sư: TT Tuệ Siêu
GIÁO TRÌNH TRUNG BỘ KINH HƯỚNG DẪN BÀI HỌC NGÀY 23/4/2020
108. Kinh Gopakamoggallāna (Gopakamoggallāna
Sutta)
Gopaka Moggallāna là một bà la môn thượng thư của vua Ajàsattu.
Sau khi Đức Thế Tôn viên tịch ít lâu, Tôn giả Ananda đến Ràjagaha tham dự đại hội
kết tập Tam Tạng. Một ngày bà la môn Gopaka Moggallāna gặp tôn giả Ananda đã nêu
lên câu hỏi là ai là người kế thừa Đức Phật với tầm vóc tương tự. Tôn giả
Ananda trả lời không ai có thể so sánh ngang bằng với Đức Phật. Vassakāra một đại
thần khác của xứ Magadha đã đặt lại câu hỏi và nhận được câu trả lời xoáy vào
những gì muốn hỏi.
Bài kinh nầy cũng nhấn mạnh hai điểm: sau khi Đức Thế Tôn tịch diệt
pháp và luật sẽ là đạo sư; Tăng chúng cũng khả kính ở hai phương diện là đại thể
mang tánh cộng đồng và cũng có những bậc thành tựu các quả chứng đáng tán thán.
1033. Không ai có thể thay thế Đức Thế Tôn, bậc chánh đẳng giác
Bài kinh nầy được ghi lạ không lâu sau khi Đức Thế Tôn viên tịch.
Bà la môn Gopaka Moggallāna nêu lên câu hỏi vể sự kế thừa :
Như vầy tôi nghe.
Một thời Tôn giả Ananda trú ở Rajagaha (Vương Xá) tại Veluvana
(Trúc Lâm), chỗ nuôi dưỡng các con sóc, khi Thế Tôn thị tịch không bao lâu.
Lúc bấy giờ, Vua Ajatasattu con bà Videhi nước Magadha
(Ma-kiệt-đà), vì nghi ngờ Pajjota (Ðăng Quang Vương), nên cho xây kiên cố thành
Rajagaha.
Tôn giả Ananda buổi sáng đắp y, cầm y bát đi vào Rajagaha để khất
thực. Rồi Tôn giả Ananda suy nghĩ: "Nay còn quá sớm để vào Rajagaha khất
thực. Vậy ta hãy đi đến Bà-la-môn Gopaka Moggallana và chỗ làm việc của vị
này". Rồi Tôn giả Ananda đi đến Bà-la-môn Gopaka Moggallana và chỗ làm
việc của vị này. Bà-la-môn Gopaka Moggallana thấy Tôn giả Ananda từ xa đi đến,
sau khi thấy, liền nói với Tôn giả Ananda:
-- Hãy đến, Tôn giả Ananda! Thiện lai, Tôn giả Ananda! Ðã lâu rồi
Tôn giả Ananda mới tạo được cơ hội này, tức là đến đây. Tôn giả Ananda hãy ngồi
xuống, đây là chỗ ngồi đã soạn sẵn.
Tôn giả Ananda ngồi xuống trên chỗ ngồi đã soạn sẵn. Còn Bà-la-môn
Gopaka Moggallana chọn một chỗ ngồi thấp khác rồi ngồi xuống một bên. Ngồi
xuống một bên, Bà-la-môn Gopaka Moggallana thưa với Tôn giả Ananda:
-- Có thể chăng, một Tỷ-kheo thành tựu một cách trọn vẹn, một cách
đầy đủ tất cả các pháp mà Tôn giả Gotama, bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác đã
thành tựu?
-- Không thể có một Tỷ-kheo, này Bà-la-môn, thành tựu một cách
trọn vẹn, một cách đầy đủ tất cả các pháp mà Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng
Giác đã thành tựu. Này Bà-la-môn, Thế Tôn là bậc làm khởi dậy con đường trước
đây chưa được hiện khởi, làm cho biết con đường trước đây chưa từng được biết,
nói lên con đường trước đây chưa từng được nói; là bậc hiểu đạo, biết đạo và
thiện xảo về đạo. Và nay các đệ tử là những vị sống hành đạo và tùy hành, và sẽ
thành tựu (những pháp ấy) về sau.
Nhưng cuộc nói chuyện giữa Tôn giả Ananda và Bà-la-môn Gopaka
Moggallana bị gián đoạn. Bà-la-môn Vassakara, bậc đại thần nước Magadha, đi thị
sát các công sự Rajagaha (Vương Xá), đến công trường của Bà-la-môn Gopaka
Moggallana, đến chỗ Tôn giả Ananda; sau khi đến, nói lên với Tôn giả Ananda
những lời chào đón hỏi thăm; sau khi nói lên những lời chào đón hỏi thăm thân
hữu ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Bà-la-môn Vassakara, bậc đại thần
nước Magadha, thưa với Tôn giả Ananda:
-- Ở đây, thưa Tôn giả Ananda, Tôn giả đang ngồi đàm luận câu
chuyện gì? Và câu chuyện gì của Tôn giả bị gián đoạn?
-- Này Bà-la-môn, ở đây, Bà-la-môn Gopaka Moggallana nói với tôi
như sau: "Có thể có chăng, Tôn giả Ananda, một Tỷ-kheo thành tựu một cách
trọn vẹn, một cách đầy đủ tất cả các pháp mà Tôn giả Gotama, bậc A-la-hán,
Chánh Ðẳng Giác đã thành tựu?" Khi được nói vậy, này Bà-la-môn, tôi nói
với Bà-la-môn Gopaka Moggallana như sau: "Này Bà-la-môn, không thể có một
vị Tỷ-kheo nào thành tựu một cách trọn vẹn, một cách đầy đủ tất cả các pháp mà
Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác đã thành tựu. Này Bà-la-môn, Thế Tôn là
bậc làm khởi dậy con đường trước đây chưa được hiện khởi, làm cho biết con
đường trước đây chưa từng được biết, nói lên con đường trước đây chưa từng được
nói; là bậc hiểu đạo, biết đạo và thiện xảo về đạo. Và các đệ tử Ngài là những
vị sống hành đạo và tùy hành đạo và sẽ thành tựu (những pháp ấy) về sau".
-- Thưa Tôn giả Ananda, có một vị Tỷ-kheo nào được Tôn giả Gotama
sắp đặt: "Vị này, sau khi Ta diệt độ, sẽ là chỗ nương tựa cho các Ông, và
các Ông nay sẽ y chỉ vị này".
-- Này Bà-la-môn, không có một vị Tỷ-kheo nào được Thế Tôn, bậc
Tri Giả, Kiến Giả, bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác sắp đặt: "Vị này, sau khi
Ta diệt độ, sẽ là chỗ nương tựa cho các Ông, và các Ông sẽ y chỉ vị này".
-- Thưa Tôn giả Ananda, có một vị Tỷ-kheo nào được chúng Tăng thỏa
thuận và một số đông các vị Tỷ-kheo Trưởng lão sắp đặt: "Vị này, sau khi
Thế Tôn diệt độ, sẽ là chỗ nương tựa cho các Ông, và các Ông nay sẽ y chỉ vị
này?"
-- Không có một vị Tỷ-kheo nào, này Bà-la-môn, được chúng Tăng
thỏa thuận và được số đông các vị Tỷ-kheo Trưởng lão sắp đặt: "Vị này, sau
khi Thế Tôn diệt độ, sẽ là chỗ nương tựa cho chúng tôi, và chúng tôi nay sẽ y
chỉ vị này".
-- Và như vậy là không có chỗ nương tựa, thưa Tôn giả Ananda, như
vậy do nhân gì, Quý vị có thể hòa hợp?
-- Này Bà-la-môn, chúng tôi không phải không có chỗ nương tựa. Này
Bà-la-môn, chúng tôi có chỗ nương tựa, và Pháp là chỗ nương tựa của chúng tôi.
-- Khi được hỏi: "Có một vị Tỷ-kheo nào được Tôn giả Gotama
sắp đặt: "Vị này, sau khi Ta diệt độ, sẽ là chỗ nương tựa cho các Ông, và
các Ông nay sẽ y chỉ vị này?"", Tôn giả trả lời: "Này Bà-la-môn,
không có một vị Tỷ-kheo nào được Thế Tôn, bậc Tri Giả, Kiến Giả, bậc A-la-hán,
Chánh Ðẳng Giác sắp đặt: "Vị này, sau khi Ta diệt độ, sẽ là chỗ nương tựa
cho các Ông, và chúng tôi nay sẽ y chỉ vị này". Khi được hỏi: "Có một
vị Tỷ-kheo nào được chúng Tăng thỏa thuận và một số đông các vị Tỷ-kheo Trưởng
lão sắp đặt: "Vị này, sau khi Thế Tôn diệt độ, sẽ là chỗ nương tựa cho các
Ông, các Ông nay sẽ y chỉ vị này". Và Tôn giả trả lời: "Không có một
vị Tỷ-kheo nào, này Bà-la-môn, được chúng Tăng thỏa thuận và được số đông các
vị Tỷ-kheo Trưởng lão sắp đặt: "Vị này, sau khi Thế Tôn diệt độ, sẽ là chỗ
nương tựa cho chúng tôi, và chúng tôi nay sẽ y chỉ vị này". Khi được hỏi:
"Và như vậy là không có chỗ nương tựa, thưa Tôn giả Ananda, như vậy do
nhân gì, Quý vị có thể hòa hợp?" Tôn giả trả lời: "Này Bà-la-môn,
chúng tôi không phải không có chỗ nương tựa. Chúng tôi có chỗ nương tựa, này
Bà-la-môn, và Pháp là chỗ nương tựa của chúng tôi". Nhưng thưa Tôn giả
Ananda, ý nghĩa lời nói này cần phải hiểu như thế nào?
-- Này Bà-la-môn, Thế Tôn, bậc Tri Giả, Kiến Giả, bậc A-la-hán,
Chánh Ðẳng Giác đã thi thiết học pháp, đã tuyên bố giới bổn Patimokkha
(Ba-la-đề-mộc-xoa) cho các Tỷ-kheo. Trong những ngày Bố-tát (Uposatha) chúng
tôi cận trú ở chung một thôn điền, tất cả chúng tôi hội họp với nhau tại một
chỗ; sau khi tụ họp, chúng tôi hỏi những gì đã xảy ra cho mỗi một người. Nếu
trong khi hỏi nhau như vậy, có Tỷ-kheo phạm tội, phạm giới, chúng tôi bảo vị ấy
làm đúng Pháp, đúng lời dạy. Thật vậy, không phải các Tôn giả xử sự chúng tôi,
chính pháp xử sự chúng tôi.
-- Thưa Tôn giả Ananda, có Tỷ-kheo nào mà nay Quý vị cung kính,
tôn trọng, lễ bái, cúng dường, sau khi cung kính, tôn trọng, Quý vị nương tựa?
-- Này Bà-la-môn, có Tỷ-kheo mà nay chúng tôi cung kính, tôn
trọng, lễ bái, cúng dường, và sau khi chúng tôi cung kính, tôn trọng, chúng tôi
nương tựa.
-- Thưa Tôn giả Ananda, khi được hỏi: "Có một vị Tỷ-kheo nào
được Tôn giả Gotama sắp đặt: "Sau khi Ta diệt độ, vị này sẽ là chỗ nương
tựa cho các Ông và các Ông nay sẽ y chỉ vị này?"". Và Tôn giả trả
lời: "Này Bà-la-môn, không có một vị Tỷ-kheo nào được Thế Tôn, bậc Tri
Giả, Kiến Giả, bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác sắp đặt: "Vị này, sau khi Ta
diệt độ, sẽ là chỗ nương tựa cho các Ông", và chúng tôi nay y chỉ vị
này". Khi được hỏi: "Thưa Tôn giả Ananda, có một vị Tỷ-kheo nào được
chúng Tăng thỏa thuận, được một số đông Tỷ-kheo Trưởng lão sắp đặt: "Vị
này, sau khi Thế Tôn diệt độ, sẽ là chỗ nương tựa cho các Ông, và các Ông nay
sẽ y chỉ vị này", và Tôn giả trả lời: "Không có một Tỷ-kheo nào được
chúng Tăng thỏa thuận, được một số đông Tỷ-kheo Trưởng lão sắp đặt: "Vị
này sau khi Thế Tôn diệt độ sẽ là chỗ nương tựa cho chúng tôi, và chúng tôi nay
sẽ y chỉ vị này". Khi được hỏi: "Có một Tỷ-kheo nào, thưa Tôn giả
Ananda, nay quý vị cung kính, tôn trọng, đảnh lễ, cúng dường vị ấy và sau khi
cung kính, tôn trọng, quý vị an trú, nương tựa vị ấy?", và Tôn giả trả
lời: "Này Bà-la-môn, có Tỷ-kheo, chúng tôi cung kính, tôn trọng, đảnh lễ,
cúng dường và sau khi cung kính, tôn trọng, chúng tôi an trú, nương tựa vị
ấy". Thưa Tôn giả Ananda, ý nghĩa lời nói ấy cần phải hiểu như thế nào?
-- Này Bà-la-môn, có mười khả hỷ pháp được Thế Tôn, bậc Tri Giả,
Kiến Giả, bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác tuyên bố. Giữa chúng tôi, vị nào có đầy
đủ mười pháp này, chúng tôi nay cung kính, tôn trọng, lễ bái, cúng dường vị ấy;
sau khi cung kính, tôn trọng, chúng tôi an trú, nương tựa vị ấy. Thế nào là
mười?
Ở đây, này Bà-la-môn, Tỷ-kheo có giới hạnh, sống chế ngự với sự
chế ngự của giới bổn Patimokkha, đầy đủ oai nghi chánh hạnh, thấy sự nguy hiểm
trong những lỗi nhỏ nhặt, sau khi thọ trì, học tập trong các học pháp.
Vị ấy là bậc đa văn, thọ trì những điều đã nghe, cất chứa những
điều đã nghe; những pháp nào sơ thiện, trung thiện, hậu thiện, với nghĩa, với
văn, nói lên Phạm hạnh hoàn toàn đầy đủ thanh tịnh, những pháp ấy đều được nghe
nhiều, được thọ trì, được lời nói làm cho quen thuộc, được ý tư niệm, được
chánh kiến khéo ngộ nhập.
Vị ấy biết đủ đối với các vật thực dụng như y, đồ ăn khất thực,
sàng tọa, dược phẩm trị bệnh.
Vị ấy là người tùy theo ý muốn, không có khó khăn, không có mệt
nhọc, chứng được bốn Thiền, thuộc tăng thượng tâm hiện tại lạc trú.
Vị ấy thực hiện các loại thần thông sai biệt, một thân hiện ra
nhiều thân, nhiều thân hiện ra một thân, hiện hình, biến hình đi ngang qua
vách, qua tường, qua núi, như đi ngang hư không; độn thổ trồi lên ngang qua đất
liền như ở trong nước; đi trên nước không chìm như trên đất liền; ngồi kiết-
già đi trên hư không như chim có cánh; với bàn tay, vị ấy chạm và rờ mặt trăng
và mặt trời, những vật có đại oai lực, đại oai thần như vậy; có thể tự thân bay
đến Phạm thiên.
Vị ấy với thiên nhĩ thuần tịnh siêu nhân, nghe được âm thanh của
chư Thiên và loài người, gần cũng như xa.
Sau khi đi sâu vào tâm chúng sanh, tâm loài Người với tâm của
mình, vị ấy được biết như sau: Tâm có tham, biết tâm có tham. Tâm không tham,
biết tâm không tham. Tâm có sân, biết tâm có sân. Tâm không sân, biết tâm không
sân. Tâm có si, biết tâm có si. Tâm không si, biết tâm không si. Tâm chuyên
chú, biết tâm chuyên chú. Tâm tán loạn, biết tâm tán loạn. Ðại hành tâm, biết
là đại hành tâm; không phải đại hành tâm, biết không phải đại hành tâm. Tâm
chưa vô thượng, biết tâm chưa vô thượng. Tâm vô thượng, biết tâm vô thượng. Tâm
Thiền định, biết tâm Thiền định. Tâm không Thiền định, biết tâm không Thiền
định. Tâm giải thoát, biết tâm giải thoát. Tâm không giải thoát, biết tâm không
giải thoát.
Vị ấy nhớ đến các đời sống quá khứ như một đời, hai đời... nhớ đến
các đời sống quá khứ.
Vị ấy với thiên nhãn thuần tịnh siêu nhân, thấy sự sống và chết
của chúng sanh. Vị ấy biết, chúng sanh người hạ liệt, kẻ cao sang, người đẹp
đẽ, kẻ thô xấu, người may mắn, kẻ bất hạnh đều do hạnh nghiệp của họ.
Với sự đoạn diệt các lậu hoặc, sau khi với thượng trí đã chứng
ngộ, vị ấy chứng đạt và an trú ngay trong hiện tại vô lậu tâm giải thoát, tuệ
giải thoát.
Này Bà-la-môn, mười pháp khả hỷ này đã được Thế Tôn, bậc Tri Giả,
Kiến Giả, bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác nói lên giữa chúng tôi. Vị nào có đầy
đủ mười pháp này, chúng tôi nay cung kính, tôn trọng, đảnh lễ, cúng dường vị
ấy; sau khi cung kính, tôn trọng, chúng tôi an trú, nương tựa vị ấy.
1034. Câu hỏi hay sẽ có câu trả lời hay
Một vị đại thần khác đã nêu lên câu hỏi với những điểm rõ ràng hơn
và nhận được câu trả lời chi tiết hơn:
Khi nghe nói vậy, Bà-la-môn Vassakara (Vũ Thế), đại thần nước
Magadha, nói với tướng quân Upananda:
-- Tướng quân nghĩ thế nào? Nếu là như vậy, này tướng quân, những
vị Tôn giả này cung kính những ai đáng cung kính, tôn trọng những ai đáng tôn
trọng, lễ bái những ai đáng lễ bái, cúng dường những ai đáng cúng dường; thời
chắc chắn những Tôn giả này cung kính những ai đáng cung kính, tôn trọng những
ai đáng tôn trọng, lễ bái những ai đáng lễ bái, cúng dường những ai đáng cúng
dường. Và nếu những Tôn giả ấy không cung kính, không tôn trọng, không lễ bái,
không cúng dường Tỷ-kheo này, thời những Tôn giả ấy cung kính, tôn trọng, lễ
bái, cúng dường ai?
Rồi Bà-la-môn Vassakara, vị đại thần nước Magadha, thưa với Tôn
giả Ananda:
-- Tôn giả Ananda nay trú tại đâu?
-- Này Bà-la-môn, tôi trú ở Veluvana (Trúc Lâm).
-- Thưa Tôn giả Ananda, có phải Veluvana là một chỗ khả ái, ít
tiếng động, ít tiếng ồn, được che khỏi gió, xa lánh dân cư đông đúc, thích hợp
Thiền tịnh?
-- Thật vậy, này Bà-la-môn, Veluvana (Trúc Lâm) là một khả ái, ít
tiếng động, ít tiếng ồn, được che khỏi gió, xa cách dân cư đông đúc, thích hợp
Thiền tịnh, xứng đáng với những vị hộ trì và thủ hộ như Ngài.
-- Thật vậy, thưa Tôn giả Ananda, Veluvana là một chỗ khả ái, ít
tiếng động, ít tiếng ồn, được che khỏi gió, xa lánh dân cư đông đúc, thích hợp
Thiền tịnh, xứng đáng với những người tu Thiền và tánh thiên về Thiền định như
quý vị Tôn giả. Và chư vị Tôn giả là những vị tu Thiền và tánh thiên về Thiền
định. Thưa Tôn giả Ananda, một thời Tôn giả Gotama ở tại Vesali, Ðại Lâm, ở
Kutagarasala (Trùng Các giảng đường). Rồi, thưa Tôn giả Ananda, tôi đi đến
Mahavana (Ðại Lâm), Kutagarasala, đến Tôn giả Gotama. Ở đấy, Tôn giả Gotama
dùng nhiều phương tiện nói về Thiền định luận. Tôn giả Gotama thật là vị tu
Thiền và tánh thiên về Thiền định. Và Tôn giả Gotama tán thán tất cả Thiền định.
-- Này Bà-la-môn, Thế Tôn ấy không tán thán tất cả Thiền định,
không không tán thán tất cả Thiền định. Và này Bà-la-môn, loại Thiền định nào
Thế Tôn ấy không tán thán? Ở đây, này Bà-la-môn, một số vị sống với tâm thấm
nhuần dục tham, bị dục tham chi phối, và không như thật biết sự giải thoát khỏi
dục tham đã được khởi lên. Vị ấy lấy dục tham làm đối tượng tối hậu, Thiền tu,
Thiền tư, Thiền định, Thiền nhập. Vị ấy sống với tâm thấm nhuần sân hận, bị sân
hận chi phối, và không như thật biết sự giải thoát khỏi sân hận đã được khởi
lên. Vị ấy lấy sân hận làm đối tượng tối hậu, Thiền tu, Thiền tư, Thiền định,
Thiền nhập. Vị ấy sống với tâm thấm nhuần hôn trầm thụy miên, bị hôn trầm thụy
miên chi phối, và không như thật biết sự giải thoát khỏi hôn trầm thụy miên đã
được khởi lên. Vị ấy lấy hôn trầm thụy miên làm đối tượng tối hậu, Thiền tu,
Thiền tư, Thiền định, Thiền nhập. Vị ấy sống với tâm thấm nhuần trạo hối, bị
trạo hối chi phối và không như thật biết sự giải thoát khỏi trạo hối đã được
khởi lên. Vị ấy lấy trạo hối làm đối tượng tối hậu, Thiền tu, Thiền tư, Thiền
định, Thiền nhập. Vị ấy sống với tâm thấm nhuần nghi hoặc, bị nghi hoặc chi
phối và không như thật biết sự giải thoát khỏi nghi hoặc đã được khởi lên. Vị
ấy lấy nghi hoặc làm đối tượng tối hậu, Thiền tu, Thiền tư, Thiền định, Thiền
nhập. Này Bà-la-môn, Thế Tôn ấy không tán thán loại Thiền định như vậy.
Và này Bà-la-môn, loại Thiền định nào Thế Tôn ấy tán thán? Ở đây,
này Bà-la-môn, Tỷ-kheo ly dục, ly bất thiện pháp chứng và trú Thiền thứ nhất,
một trạng thái hỷ lạc do ly dục sanh, với tầm với tứ. Vị ấy diệt tầm và tứ,
chứng và trú Thiền thứ hai, một trạng thái hỷ lạc do định sanh, không tầm không
tứ, nội tĩnh nhất tâm. Vị ấy ly hỷ trú xả, chánh niệm tỉnh giác, thân cảm sự
lạc thọ mà các bậc Thánh gọi là xả niệm lạc trú, chứng và trú Thiền thứ ba. Xả
lạc, xả khổ, diệt hỷ ưu đã cảm thọ trước, chứng và trú Thiền thứ tư, không khổ,
không lạc, xả niệm thanh tịnh. Này Bà-la-môn, loại Thiền như vậy, Thế Tôn ấy
tán thán.
-- Thật vậy, thưa Tôn giả Ananda, Tôn giả Gotama khiển trách Thiền
đáng được khiển trách, tán thán Thiền đáng được tán thán. Nay thưa Tôn giả
Ananda, chúng tôi phải đi. Chúng tôi có những việc, có nhiều phận sự phải làm.
-- Này Bà-la-môn, hãy làm gì Bà-la-môn nghĩ là hợp thời.
Rồi Bà-la-môn Vassakara, đại thần nước Magadha, hoan hỷ tín thọ
lời Tôn giả Ananda giảng, từ chỗ ngồi đứng dậy và ra đi. Rồi Bà-la-môn Gopaka
Moggalana, khi Bà-la-môn Vassakara, đại thần nước Magadha đi không bao lâu,
thưa với Tôn giả Ananda:
-- Nếu chúng tôi không hỏi Tôn giả Ananda, thời Tôn giả Ananda đã
không trả lời.
-- Này Bà-la-môn, có phải chúng tôi đã nói với Ông: "Không có
một Tỷ-kheo nào, này Bà-la-môn, thành tựu mười pháp ấy một cách trọn vẹn, một
cách đầy đủ, những pháp mà Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Ðẳng Giác đã thành tựu.
Này Bà-la-môn, vị Thế Tôn ấy là bậc làm cho khởi dậy con đường trước đây chưa
từng được hiện khởi, làm cho biết con đường trước đây chưa từng được biết, nói
lên con đường trước đây chưa từng được nói; là bậc hiểu đạo, biết đạo và thiện xảo
về đạo. Và nay các đệ tử Ngài là những vị sống hành đạo và tùy hành đạo, và sẽ
thành tựu những pháp ấy về sau".
II Thảo Luận: TT Giác Đẳng điều hànhThảo luận 2. Phật giáo nguyên thuỷ quan niệm thế nào về giáo quyền và cơ cấu tổ chức của Tăng lữ? - TT Tuệ Quyền
Thảo luận 3. Trong ba ngôi báu Phật, Pháp, Tăng có phân chia cao thấp chăng? - TT Tuệ Siêu
Thảo luận 4. Tại sao trong mười pháp khiến một tỳ kheo đáng cung kính, tôn trọng, lễ bái, cúng dường và là nơi xứng đáng để các tỳ kheo khác an trú, nương tựa không đề cập đến hạ lạp, tuổi tác, học vị, địa vị? - TT Tuệ Siêu
Thảo luận 5. TT Giác Đẳng chia sẻ tình hình đại dịch
III Trắc Nghiệm
No comments:
Post a Comment