TU TẬP THỜI ĐẠI DỊCH
Pháp thoại
PHẬT GIÁO
VÀ KHOA HỌC
Trích từ “Phật Giáo, nền tảng của khoa học”
Trích từ “Phật Giáo, nền tảng của khoa học”
Hòa thượng Prayudh Payutto
Tỳ kheo Thích Tâm Quang
dịch
[Tiếp
theo]
VI. MỘT VÀI ÐỀ NGHỊ ÐỂ CẢI TIẾN
QUÁ ÍT
Bây giờ chúng
tôi hầu như gần kết thúc, chúng tôi muốn có một vài đề nghị làm sao khoa học có
thể cải tiến.
Ðiểm thứ nhất
mà chúng tôi muốn nói đến là điểm đã nói trước đây, về sự " thiếu thốn".
Khoa học không đầy đủ để giải quyết các khó khăn trên thế giói hiện đại. Chúng
tôi muốn lấy môi sinh làm thí dụ, vì vấn đề bảo vệ môi sinh là một trong những
vấn đề quan trọng của thời đại chúng ta, và khoa học phải giữ một vai trò lãnh
đạo để giải quyết vấn đề, nhất là về phương diện nghiên cứu và đề nghị các giải
pháp.
Kiến thức khoa
học không giá trị. Khoa học có thể báo động cho chúng ta về những nguy hiểm hiện
hữu, nguyên nhân, và những phương cách mà chúng ta phải đối đầu. Kỹ thuật, bắt
nguồn từ khoa học, là khí cụ thiết yếu trong công việc này. Nhưng dù chúng ta
có những khí cụ có giá trị như trên vẫn chưa đủ cho chúng ta giải quyết vấn đề.
Hơn thế nữa, khi chúng ta xét nguyên nhân của những khó khăn này, chúng ta tìm
thấy chúng phát xuất từ khoa học và kỹ thuật.
Khoa học và kỹ
thuật không thể sửa chữa công việc làm của chính mình. Mặc dù chúng ta có đủ kiến
thức cần thiết, nhưng chúng ta lại không sử dụng. Thay vì có khả năng kỹ thuật
giải quyết vấn đề, chúng ta lại tiếp tục loại kỹ thuật làm trầm trọng thêm. Ðơn
giản, kiến thức khoa học không thể thay đổi tư cách đạo đức của con người thay
vì sự kiện là nếu kỹ thuật đứng đắn được sử dụng chúng ta có thể giải quyết những
khó khăn mà chúng ta phải đối đầu. Những toan tính dể giải quyết những khó khăn
ấy đều bị tắc nghẽn vì lưỡng lự. Trong khoa học tương lai ngay tức khắc, khoa học
phải tự mình bằng lòng làm việc với sự rèn luyện trí óc khác, cung cấp các dữ
kiện cho một nỗ lực tập thể để giải quyết những khó khăn ấy.
Bây giờ cái gì
có thể sử dụng để giải quyết khó khăn của nhân loại thêm vào khoa học và kỹ thuật?
Từ quan điểm Phật giáo, giải quyết khó khăn của
nhân loại, bất kỳ loại nào, bao giờ cũng phải thực thi với ba phương
pháp trọng yếu vì những khó khăn của nhân loại phát xuất trên mức độ khác nhau
.
Về phương cách
môi sinh chẳng hạn, có ba mức độ phải được hội nhập là:
1. Mức độ về tư cách đạo đức.
2. Mức độ về tâm.
3. Mức độ về sự hiểu biết.
Ba mức độ phải
được hợp nhất trong tiến trình giải quyết khó khăn:
1. Trên mức độ tư cách đạo đức, phải có sự kiềm
chế xã hội, đó là kiềm chế sự phóng khoáng thân thể ra phía ngoài và tư cách
cách đạo đúc về nói năng.
Có hai phương
cách kiềm chế cách cư xử ngoài xã hội:
- Thứ nhất, kiềm chế không cần đến điều lệ
hay luật gồm hình phạt cho những kẻ phá luật lệ vân vân. Trong Phật Giáo gọi là
'vinaya' (luật).
- Phương cách thứ hai kiềm chế từ trong phạm
vi cá nhân, do ý định. Hầu hết trong những trường hợp ý định phát xuất từ tín
ngưỡng tôn giáo. Nếu, thí dụ, có đức tin, và tin tưởng trong tôn giáo, có sự sẵn
lòng và thiện chí để kiềm chế tư cách đạo đức. Phương cách này trong Phật Giáo
gọi là sila (giới).
Tóm lại phương
cách thứ nhất là vinaya (luật) - Ðiều lệ và tiêu chuẩn để ngăn ngừa các hành động
phá hoại, và phương cách thứ hai là sila (giới)- dụng ý có lý trí để kiềm chế hầu
khỏi vi phạm những giới cần phải tôn trọng.
Cả hai phương
cách này đều liên hệ đến việc kiểm soát và huấn luyện tư cách đạo đức. Trên
phương diện xã hội, rất cần thiết thiết lập những luật lệ, nhưng cũng chưa đủ.
Chúng ta phải cần phải có giới để tuân theo vâng giữ cho đến khi hạnh kiểm của
chúng ta không còn vương mắc và được điều hòa.
2. Vì tâm là yếu tố tạo nguyên nhân của các vấn
đề: Nếu chúng ta muốn mọi người tham gia vào việc bảo vệ thiên nhiên, trước
tiên chúng ta phải đặt sự ham thích này trong tâm của mọi người. Cho nên từ
"việc bảo vệ thiên nhiên", chúng ta đi đến "ham thích bảo vệ
thiên nhiên".
Từ đâu sự ham
thích bảo vệ thiên nhiên phát xuất? Sụ ham muốn này phát xuất từ lòng mến yêu
thiên nhiên. Nếu có sự cảm kích với thiên nhiên, ham thích bảo vệ thiên nhiên tự
nhiên sẽ bộc phát theo sau. Nhưng chưa phải là hết - người dân chỉ cảm kích
thiên nhiên khi họ sống hạnh phúc với thiên nhiên.
Dường như hầu hết
mọi người đã nhận thức được sự quan trọng việc cảm kích thiên nhiên, nhưng tất
cả những gì họ nhìn thấy đều chỉ rất ngắn ngủi. Họ không nhìn thấy cả chuỗi những
điều kiện. Bao lâu mà họ không nhìn được tất cả các yếu tố liên đới, những dự
tính để giải quyết vấn đề đều sẽ thất bại. Chúng ta phải nghiên cứu sâu xa để
tìm ra đầu mối của chuỗi ấy, để nhìn thấy nhu cầu gì cần phải làm để khuyến
khích người dân cảm mến thiên nhiên.
Lòng mến yêu
thiên nhiên sẽ phát xuất với khó khăn nếu người dân sống không hạnh phúc với
thiên nhiên. Người dân phải có tâm sống thoải mái với thiên nhiên trước khi họ
có thể mến yêu thiên nhiên, và từ đó họ có thể phát triển lòng ham thích bảo vệ
thiên nhiên và sẽ dẫn đến công việc bảo vệ ngày nay.
Dù vậy có nhiều
yếu tố khác hay những ngăn ngại trong chuỗi điều kiện của chúng ta, điều này
quá đủ đưa đến ý kiến tổng quát. Cho đến nay khoa học đã có một vai trò quan trọng
trong việc ngăn chặn tiến trình này hoạt động. Ðó là lòng ham thích tìm hạnh
phúc từ sự khai thác thiên nhiên khiến cho người ta cảm thấy, sâu xa trong phạm
vi của mình, là con người chỉ hạnh phúc nhờ kỹ thuật, và thiên nhiên là một trở
ngại cho hạnh phúc này.
Nhiều trẻ em
trong hiện tại cảm thấy hạnh phúc của chúng nằm nơi kỹ thuật, và cảm thấy không
thoải mái với thiên nhiên. Thậm chí, chúng có thể đi xa hơn nữa coi thiên nhiên
như kẻ thù, một trở ngại cho hạnh phúc của chúng. Thiên nhiên phải được chinh
phục để có thể vui hưởng hạnh phúc của kỹ thuật. Hãy nhìn vào tâm của người ta
trong thời đại này. Bạn có thể nhìn thấy hầu hết mọi người trong xã hội đều
nghĩ như vậy. Ðó là kết quả từ ảnh hưởng của khoa học trong Thời Ðại Kỹ Nghệ mới
đây.
Tin tưởng chinh
phục thiên nhiên và tìm hạnh phúc trong hàng hóa vật chất biểu hiện và chủ
trương bởi kỹ thuật đã ngự trị trong tâm con người một thời gian lâu khiến con
người có cảm nghĩ thiên nhiên là kẻ thù, một chướng ngại cho sự tiến bộ của
nhân loại. Bao lâu mà cảm nghĩ này còn lan tràn, sẽ rất khó khăn cho con người
mến yêu thiên nhiên vì con người không thể tìm được hạnh phúc trong thiên
nhiên.
Vì lý do này,
đường lối suy nghĩ của chúng ta phải thay đổi. Nếu chúng ta tiếp tục sống trong
thế giới thiên nhiên, chúng ta phải tìm thấy điểm quân bình, và để chúng ta có
thể làm được việc đó, chúng ta phải phát triển lòng cảm mến thiên nhiên, ít nhất
cũng nhìn thấy điều thiên nhiên cho chúng ta hạnh phúc. Có rất nhiều cái đẹp
trong thiên nhiên, và kỹ thuật có thể sử dụng để nâng cao sự cảm kích thiên
nhiên.
Ðể được hữu hiệu
hơn, sự chế ngự cách hành xử của chúng ta rất cần thiết được hỗ trợ bởi sự nhận
thức tinh thần. Nếu thừa nhận một hành động khéo léo hay một ý tưởng đẹp đẽ
trong cách hành xử như vậy, hay có đủ động lực khiến chúng ta tự nguyện bắt đầu
rèn luyện nhân cách của chúng ta trong một đường lối xây dựng, rồi nhu cầu tự
huấn luyện không cần phải bắt buộc hay cần đến một thao tác khó khăn.
3. Mức trí tuệ liên hệ tới sự hiểu biết nhân quả,
hay nguyên nhân và điều kiện trong thiên nhiên. Ðiều này quan trọng hàng đầu. Ðể
hiểu rõ việc ủng hộ hay bác bỏ giải pháp bảo vệ thiên nhiên, chúng ta phải hiểu
biết một phần nào về thiên nhiên. Về phương diện này, Khoa Học Thuần Túy có thể
là lợi ích to lớn, cung cấp các dữ kiện giúp chúng ta nhìn được những yếu tố
xác đáng liên hệ đến việc phá hoại môi sinh, đến đường lối nào mà môi sinh bị
phá hoại, và những hậu quả gì sẽ sẩy ra từ sự phá hoại này.
Hiểu được tình
trạng này sẽ mở rộng tâm ý con người và làm cho con người lãnh hội được. Nếu có
sự hiểu biết ta thấy được một hành động nào đó có thể
là nguyên nhân
gây tại hại cho môi sinh dẫn đến hiệu quả tai hại cho con người, chúng ta sẽ cảm
thấy khích lệ để thay đổi cách hành xử của chúng ta.
Tuy nhiên, đôi
khi, mặc dù hiểu biết hậu quả xấu của việc gì đó, chúng ta vẫn không thể thay đổi
cách hành xử của chúng ta vì tâm chúng ta không chấp nhận vì còn nông cạn. Do
đó tại sao tâm chúng ta quan trọng phải có cả sự hiểu biết tình trạng ở một mức
trí thức lẫn tình cảm, sự thừa nhận, một thiện chí sống hạnh phúc với thiên
nhiên. Kiến thức khoa học không thôi không đủ để lôi cuốn con người thay đổi đường
lối, vì từ luyến ái đến thói quen, lợi dưỡng cá nhân, xã hội ưu tiên vân vân...
Với niềm vui về thiên nhiên là căn bản, bất luận một sự thấu hiểu bằng trí thức
nào, chẳng hạn như sự hiểu biết hệ thống sinh thái học, sẽ giúp việc hiểu biết
xâu xa hay làm vững mạnh tất cả những phẩm tính về mức độ cảm xúc.
Ðể thực sự đối
đầu với tình thế, chúng ta phải có một giải pháp hiểu biết. Những phương pháp của
Phật Giáo là một giải pháp hiểu biết cho vấn đề trên tất cả các mức độ. Có ba
mũi nhọn, hay phân chia (bậc) của Phật đạo. Trong Phật Giáo bậc thứ nhất chúng
tôi gọi là giới (sila) tức sự kiềm chế hay kiểm soát nhân cách trong phạm vi luật
(vinaya), luật lệ và điều lệ. Thu thúc hành động đạt được do dụng ý là cốt tủy
của giới. Cả hai mức độ, điều luật và ý định tinh thần đều nằm trong tiêu đề tổng
quát của giới để rèn luyện tư cách đạo đức.
Bậc thứ hai
liên quan đến tâm để rèn luyện cảm nghĩ, phẩm tính và thói quen của tâm phải có
đạo đức và khéo léo. Ðó là định (samadhi), cách rèn luyện tâm.
Bậc thứ ba là
huệ (trí tuệ panna) hay kiến thức hiểu biết. Trí tuệ là phẩm tính điều hành hoạt
động của bậc thứ nhất và bậc thứ hai, xem xét chúng và đem chúng vào con đường
chính đáng. Trí tuệ có khuynh hướng không tích cực, cho nên trí tuệ phải đưọc hỗ
trợ bởi việc rèn luyện, đạo đức và thiền định.
Trí tuệ không
những giám sát việc thực hành kiềm chế tinh thần và thiền định, mà cũng còn khảo
sát mặt tiêu cực của sự vật, cái thấy thí dụ như hậu quả tai hại của cách hành
sử không khéo léo, cả đến những trường hợp cách hành xử đem niềm vui và lợi ích
trong đường lối nào đó. Nếu lạc thú như vậy lại đem lại tai hại, trí tuệ là tiếng
nói cho chúng ta biết ta phải loại bỏ cách hành xử ấy hay phải sửa lại cách
hành xử cho đúng cách.
Ba bậc trên đây
cùng nhau hoạt động và tùy thuộc lẫn nhau. Trước tiên chúng ta rèn luyện các
hành động, trau dồi cách hành xử khéo léo, và loại
bỏcách hành xử
vụng về. Ðồng thời chúng ta rèn luyện tâm, thấm nhuần tâm với nỗ lực khéo léo
và cảm nghĩ hỉ lạc hay thỏa mãn trong việc thực hành, mở mang chánh kiến và lý
do thực hành thấy được đúng lợi ích hay tai hại của những hành động của chúng
ta.
Khi tu tập và
thực hành chúng ta càng ngày càng trở nên kiên định hơn, tâm sẽ thấy hỉ lạc
trong việc tu tập khiến niềm tin tăng trưởng. Khi niềm tin gia tăng, tâm sẽ
sáng suốt nhận định và hiểu thấu được hành động của chúng ta. Khi trí tuệ và sự
hiểu biết phát sinh, thấy sự lợi ích trong việc tu tập và sự tai hại không tu tập,
niềm tin lại tăng trưởng, chúng ta có thể kiểm soát đưọc cách hành xử của chúng
ta, đem áp dụng và làm cho cách hành xử phù hợp hơn với chánh đạo.
[còn tiếp]
Kinh tụng
Kinh Châu
Báu
Ratanasutta
Dẫn nhậpPaṇidhānato paṭṭhāya tathāgatassa dasa
Pāramiyo dasa upapāramiyo dasa
Paramatthapāramiyo pañca mahāpariccāge
Tisso cariyā pacchimabbhave gabbhā
Vakkantiṃ jātiṃ abhinikkhamanaṃ
Padhānacariyaṃ bodhipallaṅke māravija-
Yaṃ sabbaññutaññāṇappaṭivedhaṃ nava
Lokuttaradhammeti sabbe pime buddhaguṇe
āvajjitvā vesāliyā tīsu pākārantaresu
Tiyāmarattiṃ parittaṃ karonto āyasmā
ānandatthero viya kāruññacittaṃ
Upaṭṭhapetvā koṭisatasahassesu cakkavāḷesu devatā
yassānampatiggaṇhanti yañca Vesāliyaṃpure rogā
manussadubbhikkha sambhūtantividhaṃ bhayaṃ
khippamantaradhāpesi parittantaṃ bhaṇāma he
Tôn Giả
A Nan Ða
Với từ tâm vô lượng
Trì tụng Kinh Châu Báu
Suốt trọn cả đêm dài
Ba vòng thành Vê Sa Li
Niệm tất cả ân đức
Của Như Lai đại lực
Là mười ba la mật
Mười thượng ba la mật
Mười thắng ba la mật
Năm pháp đại thí xả
Ba hạnh nguyện độ sanh
Trong kiếp chót giáng trần
Xuất gia tầm giải thoát
Khổ hạnh nghiệm đạo mầu
Chiến thắng đại ma quân
Ðạt nhất thiết chủng trí
Chứng chín pháp siêu phàm
Chư thiên khắp các cõi
Mười muôn triệu thế giới
Ðều vui mừng lãnh hội
Kinh Châu Báu uy lực
Tiêu trừ mọi tai ương
Ðói khát và bệnh tật
Cùng phi nhơn quấy nhiễu
Trong thành Vê Sa Li
Thảy đều được tan biến
Chúng đệ tử nhất tâm
Trì tụng Kinh Châu Báu
Với từ tâm vô lượng
Trì tụng Kinh Châu Báu
Suốt trọn cả đêm dài
Ba vòng thành Vê Sa Li
Niệm tất cả ân đức
Của Như Lai đại lực
Là mười ba la mật
Mười thượng ba la mật
Mười thắng ba la mật
Năm pháp đại thí xả
Ba hạnh nguyện độ sanh
Trong kiếp chót giáng trần
Xuất gia tầm giải thoát
Khổ hạnh nghiệm đạo mầu
Chiến thắng đại ma quân
Ðạt nhất thiết chủng trí
Chứng chín pháp siêu phàm
Chư thiên khắp các cõi
Mười muôn triệu thế giới
Ðều vui mừng lãnh hội
Kinh Châu Báu uy lực
Tiêu trừ mọi tai ương
Ðói khát và bệnh tật
Cùng phi nhơn quấy nhiễu
Trong thành Vê Sa Li
Thảy đều được tan biến
Chúng đệ tử nhất tâm
Trì tụng Kinh Châu Báu
Yānīdha
bhūtāni samāgatāni
Bhummāni vā yāniva antalikkhe
Sabbe va bhūtā sumanā bhavantu
Athopi sakkacca suṇantu bhāsitaṃ
Tasmā hi bhūtāni sāmetha sabbe
Mettaṃ karotha mānusiyā pajāya
Divā ca ratto ca haranti ye baliṃ
Tasmā hi ne rakkhatha appamattā
Chúng thiên nhân các cõi
Dù thiên tiên địa tiên
Ðã vân tập nơi đây
Mong khởi lòng hoan hỷ
Thành kính nghe lời nầy
Rồi với tâm bi mẫn
Năng hộ trì nhơn loại
Vốn đêm ngày hồi hướng
Phước lành đến chư thiên
Yaṅkiñci vittaṃ idha vā huraṃ vā
Saggesu vā yaṃ ratanaṃ paṇītaṃ
Na no samaṃ atthi tathāgatena
Idampi buddhe ratanaṃ paṇītaṃ
Etena saccena suvatthi hotu.
Bhummāni vā yāniva antalikkhe
Sabbe va bhūtā sumanā bhavantu
Athopi sakkacca suṇantu bhāsitaṃ
Tasmā hi bhūtāni sāmetha sabbe
Mettaṃ karotha mānusiyā pajāya
Divā ca ratto ca haranti ye baliṃ
Tasmā hi ne rakkhatha appamattā
Chúng thiên nhân các cõi
Dù thiên tiên địa tiên
Ðã vân tập nơi đây
Mong khởi lòng hoan hỷ
Thành kính nghe lời nầy
Rồi với tâm bi mẫn
Năng hộ trì nhơn loại
Vốn đêm ngày hồi hướng
Phước lành đến chư thiên
Yaṅkiñci vittaṃ idha vā huraṃ vā
Saggesu vā yaṃ ratanaṃ paṇītaṃ
Na no samaṃ atthi tathāgatena
Idampi buddhe ratanaṃ paṇītaṃ
Etena saccena suvatthi hotu.
Những vật quí trong đời
Chốn nầy hay nơi khác
Cả châu báu cõi trời
Không gì sánh bằng được
Với Như Lai Thiện Thệ
Do vậy chính đức Phật
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Chốn nầy hay nơi khác
Cả châu báu cõi trời
Không gì sánh bằng được
Với Như Lai Thiện Thệ
Do vậy chính đức Phật
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Khayaṃ virāgaṃ amataṃ paṇītaṃ
yadajjhagā sakyamunī samāhito
Na tena dhammena samatthi kiñci
idaṃ pi dhamme ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Pháp bất tử tối thượng
Ly dục diệt phiền não
Phật Thích Ca Mâu Ni
Chứng pháp ấy trong thiền
Không gì sánh bằng được
Pháp thiền vi diệu ấy
Do vậy chính Chánh Pháp
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
yadajjhagā sakyamunī samāhito
Na tena dhammena samatthi kiñci
idaṃ pi dhamme ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Pháp bất tử tối thượng
Ly dục diệt phiền não
Phật Thích Ca Mâu Ni
Chứng pháp ấy trong thiền
Không gì sánh bằng được
Pháp thiền vi diệu ấy
Do vậy chính Chánh Pháp
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Yaṃ
buddhaseṭṭho parivaṇṇayī suciṃ
samādhimānantarikaññamāhu
samādhinā tena samo na vijjati
idaṃ pi dhamme ratanaṃ paṇītam
etena saccena suvatthi hotu
Con đường thanh lọc tâm
Là tu tập thiền định
Chứng hiện tại lạc trú
Ðức Phật hằng ngợi khen
Không gì so sánh được
Do vậy chính Chánh Pháp
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
samādhimānantarikaññamāhu
samādhinā tena samo na vijjati
idaṃ pi dhamme ratanaṃ paṇītam
etena saccena suvatthi hotu
Con đường thanh lọc tâm
Là tu tập thiền định
Chứng hiện tại lạc trú
Ðức Phật hằng ngợi khen
Không gì so sánh được
Do vậy chính Chánh Pháp
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Ye puggalā
aṭṭhasataṃ pasaṭṭhā
cattāri etāni yugāni honti
te dakkhiṇeyyā sugatassa sāvakā
etesu dinnāni mahapphalāni
idaṃ pi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Thánh tám vị bốn đôi
Là những bậc ứng cúng
Ðệ tử đấng Thiện Thệ
Ðược trí giả tán thán
Cúng dường đến các ngài
Hưởng vô lượng công đức
Do vậy chính Tăng Chúng
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
cattāri etāni yugāni honti
te dakkhiṇeyyā sugatassa sāvakā
etesu dinnāni mahapphalāni
idaṃ pi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Thánh tám vị bốn đôi
Là những bậc ứng cúng
Ðệ tử đấng Thiện Thệ
Ðược trí giả tán thán
Cúng dường đến các ngài
Hưởng vô lượng công đức
Do vậy chính Tăng Chúng
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Ye
suppayuttā manasā daḷhena
nikkāmino gotamasāsanamhi
te pattipattā amataṃ vigayha
laddhā mudhā nibbutiṃ bhuñjamānā
idaṃ pi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Bậc tu hành thiểu dục
Với ý chí kiên trì
Khéo chơn chánh phụng hành
Lời dạy đức Ðiều Ngự
Chứng đạt quả giải thoát
Thể nhập đạo bất tử
Lạc trú quả tịch tịnh
Do vậy chính Tăng Chúng
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
nikkāmino gotamasāsanamhi
te pattipattā amataṃ vigayha
laddhā mudhā nibbutiṃ bhuñjamānā
idaṃ pi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Bậc tu hành thiểu dục
Với ý chí kiên trì
Khéo chơn chánh phụng hành
Lời dạy đức Ðiều Ngự
Chứng đạt quả giải thoát
Thể nhập đạo bất tử
Lạc trú quả tịch tịnh
Do vậy chính Tăng Chúng
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Yathindakhīlo
paṭhaviṃ sito siyā
catubbhi vātebhi asampakampiyo
tathūpamaṃ suppurisaṃ vadāmi
yo ariyasaccāni aveccapassati
idaṃ pi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Ví như cột trụ đá
Khéo chôn chặt xuống đất
Dầu bốn hướng cuồng phong
Cũng không thể lay động
Ta nói bậc chân nhân
Liễu ngộ tứ thánh đế
Cũng tự tại bất động
Do vậy chính Tăng Chúng
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
catubbhi vātebhi asampakampiyo
tathūpamaṃ suppurisaṃ vadāmi
yo ariyasaccāni aveccapassati
idaṃ pi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Ví như cột trụ đá
Khéo chôn chặt xuống đất
Dầu bốn hướng cuồng phong
Cũng không thể lay động
Ta nói bậc chân nhân
Liễu ngộ tứ thánh đế
Cũng tự tại bất động
Do vậy chính Tăng Chúng
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Ye
ariyasaccāni vibhāvayanti
gambhīrapaññena sudesitāni
kiñcāpi te honti bhusappamattā
na te bhavaṃ aṭṭhamamādiyanti
idaṃ pi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Bậc thánh tu đà huờn
Chứng tri lý thánh đế
Ðược đức Gô Ta Ma
Khéo thuyết giảng tường tận
Các ngài dù phóng dật
Thì cũng không bao giờ
Tái sanh kiếp thứ tám
Do vậy chính Tăng Chúng
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
gambhīrapaññena sudesitāni
kiñcāpi te honti bhusappamattā
na te bhavaṃ aṭṭhamamādiyanti
idaṃ pi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Bậc thánh tu đà huờn
Chứng tri lý thánh đế
Ðược đức Gô Ta Ma
Khéo thuyết giảng tường tận
Các ngài dù phóng dật
Thì cũng không bao giờ
Tái sanh kiếp thứ tám
Do vậy chính Tăng Chúng
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Sahāvassa
dassanasampadāya
tayassu dhammā jahitā bhavanti
sakkāyadiṭṭhi vicikicchitañca
sīlabbataṃ vāpi yadatthi kiñci
catūhapāyehi ca vippamutto
cha cābhiṭṭhānāni abhabbo kātuṃ
idaṃ pi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Nhờ chứng đạt chánh trí
Ðọan trừ ba kiết sử
Thân kiến và hoài nghi
Luôn cả giới cấm thủ
Thoát khỏi bốn đọa xứ
Bậc nhập lưu không tạo
Sáu bất thiện trọng nghiệp
Do vậy chính Tăng Chúng
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
tayassu dhammā jahitā bhavanti
sakkāyadiṭṭhi vicikicchitañca
sīlabbataṃ vāpi yadatthi kiñci
catūhapāyehi ca vippamutto
cha cābhiṭṭhānāni abhabbo kātuṃ
idaṃ pi saṅghe ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Nhờ chứng đạt chánh trí
Ðọan trừ ba kiết sử
Thân kiến và hoài nghi
Luôn cả giới cấm thủ
Thoát khỏi bốn đọa xứ
Bậc nhập lưu không tạo
Sáu bất thiện trọng nghiệp
Do vậy chính Tăng Chúng
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Kiñcāpi so
kammaṃ karoti
pāpakaṃ kāyena vācāyuda cetasā vā
abhabbo so tassa paṭicchadāya
abhabbatā diṭṭhapadassa vuttā
idaṃ pi saṅghe ratanaṃ paṇtītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Bậc thánh tu đà huờn
Dù vô tâm phạm lỗi
Bằng thân lời hay ý
Cũng không hề che dấu
Ðược xứng danh hiền thánh
Do vậy chính Tăng Chúng
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
pāpakaṃ kāyena vācāyuda cetasā vā
abhabbo so tassa paṭicchadāya
abhabbatā diṭṭhapadassa vuttā
idaṃ pi saṅghe ratanaṃ paṇtītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Bậc thánh tu đà huờn
Dù vô tâm phạm lỗi
Bằng thân lời hay ý
Cũng không hề che dấu
Ðược xứng danh hiền thánh
Do vậy chính Tăng Chúng
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Vanappagumbe
yathā phussitagge
gimhānamāse paṭhamasmiṃ gimhe
tathūpamaṃ dhammavaraṃ adesayi
nibbānagāmiṃ paramaṃ hitāya
idaṃ pi buddhe ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Ðức Thế Tôn thuyết giảng
Pháp đưa đến niết bàn
Tịnh lạc và thù thắng
Lợi ích chúng hữu tình
Ví như mưa đầu hạ
Khiến ngàn cây đâm chồi
Do vậy chính đức Phật
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
gimhānamāse paṭhamasmiṃ gimhe
tathūpamaṃ dhammavaraṃ adesayi
nibbānagāmiṃ paramaṃ hitāya
idaṃ pi buddhe ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Ðức Thế Tôn thuyết giảng
Pháp đưa đến niết bàn
Tịnh lạc và thù thắng
Lợi ích chúng hữu tình
Ví như mưa đầu hạ
Khiến ngàn cây đâm chồi
Do vậy chính đức Phật
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Varo
varaññū varado varāharo
anuttaro dhammavaraṃ adesayi
Idaṃ pi buddhe ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Ðức Phật bậc vô thượng
Liễu thông pháp vô thượng
Ban bố pháp vô thượng
Chuyển đạt pháp vô thượng
Tuyên thuyết pháp vô thượng
Do vậy chính đức Phật
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
anuttaro dhammavaraṃ adesayi
Idaṃ pi buddhe ratanaṃ paṇītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Ðức Phật bậc vô thượng
Liễu thông pháp vô thượng
Ban bố pháp vô thượng
Chuyển đạt pháp vô thượng
Tuyên thuyết pháp vô thượng
Do vậy chính đức Phật
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Khīṇaṃ
purāṇaṃ navaṃ natthisambhavaṃ
virattacittāyatike bhavasmiṃ
te khīṇabījā aviruḷhichandā
nibbanti dhīrā yathāyampadīpo
idaṃ pi saṅghe ratanaṃ panītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Nhân quá khứ đã đoạn
Mầm tương lai không gieo
Với tâm không ái chấp
Trong sanh hữu đời sau
Bởi tham muốn đã đọan
Các chủng tử không còn
Ví như ngọn đèn tắt
Bậc trí chứng niết bàn
Do vậy chính Tăng Chúng
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
virattacittāyatike bhavasmiṃ
te khīṇabījā aviruḷhichandā
nibbanti dhīrā yathāyampadīpo
idaṃ pi saṅghe ratanaṃ panītaṃ
etena saccena suvatthi hotu
Nhân quá khứ đã đoạn
Mầm tương lai không gieo
Với tâm không ái chấp
Trong sanh hữu đời sau
Bởi tham muốn đã đọan
Các chủng tử không còn
Ví như ngọn đèn tắt
Bậc trí chứng niết bàn
Do vậy chính Tăng Chúng
Là châu báu thù diệu
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
[phân đoạn 14, 15, 16]
Yānīdha
bhūtāni samāgatāni
bhummāni vā yāniva antalikkhe
tathāgataṃ devamanussapūjitaṃ
buddhaṃ namassāma suvatthi hotu
Chúng thiên nhân các cõi
Dù thiên tiên địa tiên
Ðã vân tập nơi đây
Hãy chí thành đảnh lễ
Ðức Phật bậc như lai
Ðược chư thiên nhân loại
Ðảnh lễ và cúng dường
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Yānīdha bhūtāni samāgatāni
bhummāni vā yāniva antalikhe
tathāgataṃ devamanussapùjitaṃ
dhammaṃ namassāma suvatthi hotu
Chúng thiên nhân các cõi
Dù thiên tiên địa tiên
Ðã vân tập nơi đây
Hãy chí thành đảnh lễ
Chánh Pháp đạo như chân
Ðược chư thiên nhân loại
Ðảnh lễ và cúng dường
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Yanītha bhūtāni samāgatāni
bhummāni vā yāniva antalikkhe
tathāgataṃ devamanussapūjitaṃ
saṅghaṃ namassāma suvatthi hotu
Chúng thiên nhân các cõi
Dù thiên tiên địa tiên
Ðã vân tập nơi đây
Hãy chí thành đảnh lễ
Tăng Chúng bậc như đức
Ðược chư thiên nhân loại
Ðảnh lễ và cúng dường
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
bhummāni vā yāniva antalikkhe
tathāgataṃ devamanussapūjitaṃ
buddhaṃ namassāma suvatthi hotu
Chúng thiên nhân các cõi
Dù thiên tiên địa tiên
Ðã vân tập nơi đây
Hãy chí thành đảnh lễ
Ðức Phật bậc như lai
Ðược chư thiên nhân loại
Ðảnh lễ và cúng dường
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Yānīdha bhūtāni samāgatāni
bhummāni vā yāniva antalikhe
tathāgataṃ devamanussapùjitaṃ
dhammaṃ namassāma suvatthi hotu
Chúng thiên nhân các cõi
Dù thiên tiên địa tiên
Ðã vân tập nơi đây
Hãy chí thành đảnh lễ
Chánh Pháp đạo như chân
Ðược chư thiên nhân loại
Ðảnh lễ và cúng dường
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
Yanītha bhūtāni samāgatāni
bhummāni vā yāniva antalikkhe
tathāgataṃ devamanussapūjitaṃ
saṅghaṃ namassāma suvatthi hotu
Chúng thiên nhân các cõi
Dù thiên tiên địa tiên
Ðã vân tập nơi đây
Hãy chí thành đảnh lễ
Tăng Chúng bậc như đức
Ðược chư thiên nhân loại
Ðảnh lễ và cúng dường
Mong với chân ngôn nầy
Tựu thành muôn hạnh phúc
No comments:
Post a Comment